زمينه‌ها و فرايندهاي شكل‌گيري الگوي سواد رسانه‌اي براي دانش‌آموزان مقطع متوسطه: يك مطالعه‌ي زمينه‌اي در ميان معلمان

اهداف: هدف پژوهش حاضر، مطالعه‌ي زمينه‌ها و فرايندهاي شكل‌گيري الگوي سواد رسانه‌اي براي دانش‌آموزان مقطع متوسطه است. روش مطالعه: با استفاده از رويكرد كيفي و روش نظريه‌ي زمينه‌اي و با نمونه‌گيري نظري و هدفمند تعداد 21 نفر از معلمان و فعالين حوزه‌ي آموزش انتخاب شده و با آن‌ها مصاحبه‌هاي عميقي صورت پذيرفت. فرايند نمونه‌گيري نظري تا مرحله‌ي اشباع داده‌ها ادامه يافت. داده‌هاي گردآوري‌شده با استفاده از كدگذاري باز، محوري و گزينشي تحليل شده است. يافته‌ها: نتايج نشان مي‌دهد كه «مزمزه واقعيت» به‌عنوان نتيجه‌ي كل فرايند آموزش سواد رسانه‌اي، خود را براي دانش‌آموزان نمايان مي‌كند. اين نتيجه‌ به دنبال به‌كارگيري دانش رسانه‌اي براي درك واقعياتي كه در متن داده‌هاي رسانه‌اي وجود دارد حاصل مي‌شود. به‌طور عمده مزمزه واقعيت به دنبال عواملي چون به‌كارگيري معلمان خبره، تدريس سواد رسانه‌اي در مدارس، تشكيل كلاس‌هاي مشاركت‌محور در فضاي هندسي جديد، به‌روزرساني محتواي دروس سواد رسانه‌اي و همزمان با تأثيرپذيري از مجموعه‌اي از عوامل زمينه‌اي و مداخله‌گر برساخته مي‌شود. در كنار شكل‌گيري مزمزه واقعيت، سيستم آموزشي با استفاده از راهبردهايي چون استفاده از روش‌هاي روزآمد در آموزش سواد رسانه‌اي، مسيردهي به زندگي شبكه‌اي دانش‌آموزان و كنترل و نظارت گفتماني بر فضاي رسانه‌ها، مسير‌دهي براي درك واقعيت‌هاي موجود را براي دانش‌آموزان آسان‌تر مي‌كند. بر‌آيند و نتيجه‌ي به‌كارگيري راهبرد‌هاي فوق براي سيستم آموزش سواد رسانه‌اي و درك واقعيت، شكل‌گيري نگاه بازانديشانه و انتقادي در بين دانش‌آموزان در مقابل رسانه‌ها و اطلاعات گوناگون آن خواهد بود. مدل نظري پژوهش درك بهتري از مسير‌هاي فوق به دست مي‌دهد.نتيجه‌گيري: براي برساخت سواد رسانه‌اي آموزش‌محور، سه سطح كلان و مياني و خرد در قالب يك سيستم با يكديگر همكاري مي‌كنند. برونداد نهايي تعاملات درون  اين سيستم، سواد رسانه‌اي است كه برآيند و بازخورد كلي آن كه نشانگر كاركرد صحيح سيستم است در قالب مزمزه واقعيت اجتماعي خود را نشان مي‌دهد.