تحليل تطبيقي سرزندگي شهري در محلات قديم و جديد با رويكرد حق به شهر مطالعه موردي: محلات شهر يزد

يكي از حقوقي كه شهروندان از آن برخورداري هستند حق به فضاي سرزنده شهري است، محلاتي پويا، درخورشان و منزلت و البته تلاش و كوشش شهروندان يك محله. اما شهروند براي رسيدن به اين حق نخست بايد حقوقي را رعايت كند؛ فضايي را توليد كند كه، بازتوليد آن فضاي سرزنده شهري براي همه شهروندان باشد. شهر تاريخي يزد كه از ميراث غني نهفته در ارزش‌هاي پايداري برخوردار است، به‌سرعت تحت‌فشارهاي مدرنيته دچار تحولات فضايي شده است. تصميمات سياسي در ساليان گذشته موجب عدم توازن اجتماعي و اقتصادي در شهر يزد شده كه اين مسئله را در سرزندگي محلات شهر يزد مي‌توان به‌وضوح مشاهده كرد. پس از بررسي و تحليل يافته‌ها محلات؛ محله فهادان (بافت تاريخي) بيشترين ميزان سرزندگي را داراست، در رتبه دوم محله صفائيه از محلات ثروتمند نشين (جديد) شهر جاي دارد و در رتبه سوم محله حاشيه‌نشين اسكان كوير (در گذار) قرارگرفته است. قرارگيري محله فهادان در جايگاه نخست ميزان سرزندگي شهري ناشي از تنوع بالا در كالبد و حاضران در محيط است. از سوي ديگر قرارگيري محله اسكان كوير در جايگاه سوم دليل بر پايين بودن سرزندگي محله نيست چراكه كالبد ناقص و آسيب‌پذير محدوده كيفيت زندگي محدوده را پايين آورده است. در ميان اين سه محله، محله صفائيه بهترين وضعيت را از حيث كيفيت محيط داراست اما پديده غريبگي و عدم سرمايه اجتماعي و حس لامكاني ميان ساكنان و غريبه‌گزي با عابران و رهگذران به‌طور محسوسي قابل‌مشاهده است كه با توجه به اين نكته مي‌توان اين محدوده را از حيث سرزندگي در وضعيت نامطلوبي قلمداد كرد. در ادامه به ارائه پيشنهادها در جهت تثبيت و افزايش نقاط قوت و كاهش نقاط ضعف و تبديل آن‌ها به نقاط قوت پرداخته مي‌شود.