سنجش جدايي گزيني فضايي – اجتماعي گروه هاي تحصيلي و شغلي در شهر اربيل

جدايي‌گزيني شهري، در اكثر شهرهاي جهان موضوع درخور توجهي است؛ چراكه جدايي‌گزيني شهري، موجب تمركز شديد بر فقر و پيدايش طبقات پايين مي‌شود كه مي‌تواند عامل پيدايش، گسترش و يا تشديد مسائل و مشكلات متعددي در شهر شود. درك راﺑﻄﻪ ﺑـﯿﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻀﺎﯾﯽ ﺷﻬﺮ و اﻟﮕﻮﻫﺎي ﺟﺪاﯾﯽﮔﺰﯾﻨﯽ از ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﻘﻖﭘﺬﯾﺮي ﺑﯿﺸﺘﺮ در اﺟﺮاي ﻃﺮحﻫﺎ و ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي ﻣﯽﮔﺮدد. روش تحقيق كمي بوده و رويكرد آن توصيفي – تحليلي مي‌باشد. داده‌هاي مورد استفاده در اين پژوهش از مركز آمار ايران تهيه شده و مربوط به سرشماري سال 1390 شهر اردبيل مي‌باشد. داده‌هاي مورد نياز در قالب نقشه با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي، نرم‌افزار GeoDa و تحليل جدايي‌گزيني فضايي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. به‌همين منظور ابتدا به سنجش ميزان جدايي‌گزيني تك گروهي بين طبقه‌هاي بالا، متوسط و پايين شهر پرداخته شد. نتايج نشان داد كه ميان قشرهاي موجود در شهر جدايي‌گزيني متوسط وجود دارد. همچنين با بررسي روش‌هاي آمار فضايي مانند شاخص خودهمبستگي موران، ميانگين نزديكترين واحد همسايگي، آماره عمومي G و آزمون K-Ripley بر پايه داده‌هاي آماري 1390 بر مبناي 1415 بلوك آماري شهر اردبيل نتايج گويا بود كه شهر اردبيل از يك ساختار متمركز و خوشه‌اي برخوردار است. ﺑـﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺗـﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻀﺎﯾﯽ ﺷﻬﺮ اردبيل داراي اﻟﮕﻮﯾﯽ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ اﺳﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ كه پهنه‌هايي كه از بالاترين ميزان محروميت شهري برخوردارند در بخش‌هاي شمال غربي و جنوب شرقي قرار گرفتهاند و عمدتا شامل پهنه‌هاي اسكان غيررسمي، پهنه‌هايي با بافت نابسامان مياني و بافت‌هايي با پيشينه روستايي هستند.