تحليل و ارزيابي تأثير ساختار كالبدي - فضايي در توزيع سفرها و ترافيك شهري مطالعه موردي: شهر رشت

ساختار فضايي و كالبدي شهر نقش مهمي در عملكردهاي اجتماعي و رفتار شهروندان دارد و شبكه معابر به عنوان عامل پيونددهنده عناصر سازمان فضايي اهميت زيادي در ساختار شهرها دارند. در پژوهش حاضر، چگونگي انتخاب اين فضاها به وسيله عابران براي رسيدن به مقصد با استفاده از روش چيدمان فضا تبيين مي شود. نوع پژوهش حاضر كاربردي است و روش تحقيق از نوع مطالعه رابطه معنادار عوامل فضايي - كالبدي شامل كاربري اراضي و متغيرهاي چيدمان فضا با عوامل مشاهداتي شامل حجم سفرها در معابر شهري است. در اين پژوهش بر اساس تئوري چيدمان فضا و مفهوم آن در قالب حركت طبيعي در فضاي شهري، پس از بررسي ساختار فضايي - كالبدي شهر رشت در سه گام اساسي با استفاده از تحليل گراف پارامترهاي نحوي (هم پيوندي ،ارتباط كنترل و ميانگين عمق) و همچنين روش رگرسيون چندگانه مشخص گرديد كه پيكره بندي فضايي و چيدمان كاربري اراضي با رفتار سفر شهروندان رابطه مستقيم معناداري داشته و تا ۷۵ درصد تغييرات آن را مي توانند پيش بيني كنند. كاربري هاي تجاري و مسكوني در مقايسه با ساير كاربري ها تأثير نسبتاً زيادي در توليد و جذب سفر دارند. ضريب بتاي پيكره بندي فضايي ۰/۶۳ و به مراتب بيشتر از كاربري اراضي با ضريب ۰/۳۴ است. اين در حالي است كه هر كدام از اين متغيرها به صورت جداگانه قادر به ارائه مدل مطلوبي جهت توجيه جريان حركت در شهر .نبودند با توجه به نقش اساسي ويژگيهاي كالبدي و فضايي در ترافيك شهري مي توان با اعمال سياست هاي مطلوب در اين زمينه ضمن شناسايي مبدأ و مقصدها معابري كه حجم زيادي از تردد را به خود جذب مي كنند توسعه سيستم هاي حمل و نقلي را هدفمند نمود و براي اصلاح الگوي سفرهاي شهري و يكپارچه سازي سيستم هاي حمل ونقل با تأكيد بر حمل و نقل عمومي و پياده روي برنامه ريزي كرد.