ازدواج موقت: بررسي مقايسه‌اي در سنت زرتشتي اواخر دوران ساساني و شيعه دوازده‌امامي

ازدواج از جايگاه خاصي در دين زرتشتي و دين اسلام (مذهب شيعه دوازده‌امامي) برخوردار است. يكي از اشكال ازدواج، ازدواج موقت است. در سنت زرتشتي اواخر دوران ساساني، شواهدي مبني بر ازدواج موقت وجود دارد كه مي‌توان آن را با متعه يا ازدواج موقت در اسلام مقايسه كرد. در اين پژوهش، ابتدا به وجود ازدواج موقت، انواع آن و سپس حقوق و تكاليف زن در سنت زرتشتي، با توجه‌ به مستندات موجود در متون زرتشتي و پژوهش‌هاي شرق‌شناسان مي‌پردازيم و سپس همين موضوع را از منظر اسلام بررسي مي‌كنيم و همانندي‌ها و مغايرت‌ها را نشان خواهيم داد. به نظر مي‌رسد ازدواج موقت در دين زرتشتي و اسلام همساني بسيار دارد؛ اگرچه گاه در اهداف و شرايط اين نوع ازدواج مغايرت‌هاي بنياديني ديده مي‌شود. با توجه ‌به وجود رد پاي اين نوع ازدواج در ايران باستان، سنت زرتشتي و همچنين اعراب جاهلي مي‌توان دريافت كه ازدواج موقت از احكام تأسيسي اسلام نيست. اسلام ازدواج موقت را پس از جرح و تعديل، به ‌گونه‌اي امضا كرده است كه عدالت درباره طرفين برقرار شده و هر يك از ايشان به منافع مد نظر خود برسند.