مهابت امر مينوي: سنجش ديدگاه رودلف اتو و حكمت متعاليه

رودلف اتو، دين‌پژوه معاصر، معتقد بود در تاريخ اديان، به امر قدسي نگاه اخلاقي و عقلي شده و كمتر از منظر شهودي به آن نگريسته‌اند. از اين‌رو، وي اين تعبير را وافي به مقصود ندانست و تعبير «نومينوس» يا «امر مينوي» را ابداع كرد. در تحليل وي، يكي از ابعاد مهم در تجربه امر مينوي، عنصر «مهابت» آن است. هدف از اين مقاله نشان‌دادن قوت‌ها و ضعف‌هاي انديشه رودلف اتو در تحليل مهابت امر قدسي است. يافته‌هاي پژوهش حاكي از آن است كه اتو نگاه عقلي به امر قدسي را در برابر نگاه شهودي بدان مي‌دانست و مي‌كوشيد شهود را اصل قرار دهد. اما از منظر حكمت متعاليه، در شناخت امر قدسي يا خداوند متعال نگاه عقلي در برابر نگاه شهودي نيست، بلكه اين دو مبنا با هم هماهنگ و به نحوي مكمل هم‌اند. به نظر اتو، مهابت امر مينوي با ديگر خوف‌ها فرق دارد. اين همان چيزي است كه پيروان حكمت متعاليه آن را تفاوت بين «خوف» و «خشيت» دانسته‌اند. نظريه اتو از قبيل ذات‌گرايي در برابر ساختارگرايي است.