سيره فقيه‌مدار امام سجاد (ع) مطالعه موردي: تبيين تقيّه در مواجهه با قيام حَرّه

تقيّه، به معناي پرهيز از افتادن به دام خطر و مهلكه، از مهم‌ترين عوامل حفظ مكتب تشيع در طول تاريخ است. پس از واقعه كربلا و شهادت امام حسين(ع)، امام سجاد(ع) (امامت: 61ـ95ق) به‌ناچار رويه تقيّه را به‌عنوان بهترين روش سياسي در پيش گرفت. امامان بعدي شيعه نيز با بهره‌گيري از اين روش براي حفظ امامت و هويت تشيع، آن را به‌كار گرفتند. حوادث و فتنه هايي كه در اين برهه از تاريخ امامت رخ نمود، از پيچيده ترين و خطرناك ترين بحران هايي بود كه هركدام موضوع اتخاذ مواضعي هوشمندانه را مي طلبيد و هر اشتباهي مي توانست تداوم امامت و بازسازي جامعه شيعه را كه امام سجاد(ع) در پي آن بود، با خطرات بزرگي مواجه كند.اين پژوهش، در پي پاسخ به اين مسئله است كه امام سجاد(ع) با روش تقيّه چگونه توانست در يكي از اين مقاطع بحراني، يعني واقعه حرّه، خود و جامعه شيعه را به سلامت برهاند؟ يافته‌هاي پژوهش، نشانگر آن است كه امام سجاد(ع) با چشم‌پوشي مقطعي از مظالم امويان، مانع از آن شدند تا دشمني ديگر، همچون آل‌زبير بر اهل‌بيت(ع) و شيعيان مسلط گردد.