عوامل مؤثر در كاهش كارايي اقتصادي فعاليت‌هاي كشتيراني رودخانه‌هاي عراق در عصر عباسيان (132ـ334ق)

عباسيان، در طول دوران خلافت خود، به پيشبرد و توسعه كشتيراني رودخانه اي در عراق، توجه ويژه‌اي داشتند و از دو رودخانه دجله و فرات، استفاده‌هاي نظامي، تجاري و گردشگري فراواني نمودند. با وجود اين، پاره‌اي موانع، اثر منفي بر فعاليت هاي كشتيراني در اين دو رودخانه گذاشت. پرسش اصلي كه اين پژوهش در پاسخ به آن شكل گرفته، اين است كه چه عواملي سبب كاهش فعاليت هاي كشتيراني در رودخانه هاي دجله و فرات در دوره خلافت عباسي در بازه زماني 132 تا 334ق بوده است؟ يافته هاي پژوهش، نشان مي دهد عوامل انساني همچون: شورش هاي داخلي، سرقت هاي داخلي و خارجي، افزايش عوارض گمركي و عوامل طبيعي مانند: بادها، سيلاب ها و گل‌ولاي رودخانه ها، در كاهش كارايي اقتصادي فعاليت هاي كشتيراني تأثيرگذار بوده است.