اعتبارسنجي گزارش‌هايي از مقتل الحسين در الإرشاد بر پايه معيارهاي تاريخ‌نگاري شيخ مفيد

شيخ مفيد (۴۱۳ق)، از بزرگ‌ترين علماي عقل‌گراي شيعه در اوج اقتدار آل‌بويه (۳۲۰ـ۴۴۷ق)، در علوم مختلفي از جمله تاريخ، كتاب‌هايي تأليف كرده است. الإرشاد، كتاب معروف و معتبر او در مورد ائمه‌ اطهار(ع) است كه بخشي از آن، به قيام امام حسين(ع) اختصاص داده شده است. نوع نگارش و روش شيخ مفيد در اين كتاب، تابع معيارهايي همچون: توجه به عقل‌گرايي، واقع‌گرايي، پرهيز از غلو و دوري جستن از مظلوم‌نمايي است. مقاله پيش رو، كاربست اين معيارها را در مقتل الحسين(ع) در الإرشاد بررسي كرده و به اين نتيجه دست يافته است كه شيخ مفيد بر پايه معيارهاي خود، پاره‌اي از گزارش‌هاي مشهور تاريخي در باره مقتل الحسين(ع) را هر چند از سوي شيخ صدوق نقل شده باشد، كنار گذاشته است؛ ولي با وجود اين، گاه به اين معيارها پايبند نبوده است.