بلاياي طبيعي در ايران؛ چالش فراروي كشور در دوران برنامه هفتم توسعه

بلاياي طبيعي، رخدادهايي پيش‌بيني‌نشده و اجتناب‌ناپذير هستند. توجه به اين بلايا در برنامه‌هاي توسعه، به‌ويژه در برنامه هفتم توسعه، از اهميت بسيار زيادي برخوردار است. به همين دليل، بايستي درك روشني از اهميت و تأثير بلايا بر سياست‌ها و برنامه‌هاي توسعه داشت تا بر مبناي آن‌ها بتوان ملاحظات بلاياي طبيعي را در تمامي بخش‌هاي توسعه ادغام نمود. بر اين اساس، در مقاله حاضر، با بهره‌گيري از روش توصيفي‌ـ‌تحليلي مبتني بر گردآوري اطلاعات كتابخانه‌اي و اسناد مرتبط، برخي از مهم‌ترين بلاياي طبيعي شامل زلزله، سيل، خشكسالي و طوفان‌هاي گردوغبار و اثرات آن‌ها مرور شده است. در ادامه، براي اينكه درك بهتري از وضعيت ايران در نقشه ريسك بلاياي طبيعي در جهان ارائه شود، مقايسه تطبيقي جايگاه ايران در حوزه بلاياي طبيعي با 190 كشور ديگر با استفاده از اطلاعات شاخص جهاني اينفورم صورت پذيرفته است. بر اساس اين گزارش، ايران به‌شدت تحت‌تأثير بلاياي طبيعي بوده و سالانه خسارات هنگفتي را متحمل مي‌شود. بنابراين، در آستانه تدوين برنامه هفتم توسعه مي‌بايست راهبردها، سياست‌ها، برنامه‌ها و اقدامات براي كاهش آثار و پيامدهاي مخاطرات طبيعي در چارچوب مديريت ريسك بلايا براي مقابله و كاهش آثار و پيامدهاي هر يك از مخاطرات طبيعي مورد توجه ويژه قرار گيرد. در اين مقاله، ضمن آسيب‌شناسي مديريت بلاياي طبيعي در كشور، راهكارهايي براي كاربست در برنامه هفتم توسعه پيشنهاد شده است.