واكاوي نقش فضاهاي مياني در نظام توده - فضا و چگونگي آن بر نحوه رفتار جمعي (مطالعه موردي در عرصه‌هاي مياني مساجد قزوين)

زمينه و هدف: فضاهاي مياني با هدف اتصال، ارتباط و دارا بودن مفاهيم و معاني متعدد، ماهيتي دو وجهي مي‌يابد كه هم فرايند و هم محصول مي‌شود. تاثير فضاي مياني در پيوستگي فضايي عناصر معماري و شهري در ايران، اوج هنر معماري ايراني را در ساخت و سازمان­دهي فضايي مجموعه‌هاي معماري و شهري، نحوه اتصال مقياس كلان شهري به مقياس ميانه‌اي محله و در نهايت پيوند دادن آن با مقياس خرد مي‌باشد. اين كار از طريق شناسايي و سازمان­دهي متناسب عناصر مياني در طيف وسيعي از مقياس‌ها امكان‌پذيرگرديده است. مساجد در جايگاه يكي از مهم‌ترين اركان هويت شهر اسلامي و به‌عنوان يك مكان جمعي محسوب مي‌شوند و از طرفي يكي از وجوه روابط و تعاملات پوياي مسجد، ويژگي‌هاي فضايي معماري و نوع روابط و چيدمان فضايي آن است، لذا پژوهش حاضر به نقش فضاهاي مياني در در نظام توده- فضا و چگونگي آن بر نحوه رفتارهاي جمعي در  مساجد مي‌پردازد. روش بررسي: رديابي فعاليت‌ها، گردآوري داده‌ها و فنون كار ميداني در سه مسجد شهر قزوين مورد مطالعه قرار گرفته است و به منظور بررسي نقش و جايگاه فضاي مياني با ديدگاه ساختاري و هندسي به صورت شبيه­سازي از تئوري نحو فضا – با بكارگيري شاخص‌هاي چيدمان فضايي- با نرم‌افزار depthmap10 بهره‌گيري شده است و در ادامه براي با طرح كردن پرسشنامه و با بهره­گيري از نرم‌افزار آماري Spss22 وزن مولفه‌هاي موثر بر چگونگي رفتارهاي جمعي مورد تحليل همبستگي قرار گرفتند.  يافته ها : حاكي از آن است كه؛ وجود فضاهاي مياني سبب تفكيك فضايي، قلمرويابي در عرصه‌هاي مختلف مسجد مي‌شود كه اين امر تاثير بهينه‌اي بر سازمان عملكردي فضاهاي جمعي دارد. بحث و نتيجه گيري: بنابراين قرارگاه رفتايي ايجاده شده توسط فضاي مياني مي­تواند فعاليت­هاي متنوعي را در حيطه­هاي مختلف؛ به طور مثال از قلمرو خلوت تا حس تعامل كاربران را جوابگو باشد، اين موضوع خود مي‌تواند سبب جذب افراد بيشتري به فضاي مسجد شود.