پژوهشي در علل و پيامدهاي حضانت پذيري زنان مطلقه با كاربست نظريه مبنايي

يكي از مهمترين دگرگوني‌هاي كمي و كيفي رو به رشد در نهاد خانواده معاصر پديده حضانت‌پذيري زنان است. مقاله حاضر در چارچوب مطالعات جنسيتي و با استناد به تحليل و تفسيرهاي نظريه فمينيستي علل و پيامدهاي اين پديده را به مثابه يك مسئله اجتماعي مورد بررسي قرار داده است. از نظر روش‌شناختي اين مطالعه با رويكرد نظريه مبنايي و عمدتاً كاربرد تكنيك مصاحبه با 20 نفر از زنان مطلقه شهرستان مريوان كه تحت پوشش كميته امداد بوده‌اند به اجرا درآمده است. يافته‌هاي پژوهش بر اساس مدلي پارادايمي و با استخراج 13 مقوله محوري در فرايند كدگذاري داده‌ها مورد تحليل و تفسير قرار گرفته است: «جبر اجتماعي ـ قانوني» و «عواطف مادرانه» موجبات علي ‌حضانت‌پذيري را توضيح مي‌دهند. «پايگاه طبقاتي» و «كودك همسري» شرايط زمينه‌اي؛ و «اختلافات زناشويي»، «ناتواني مردان در تأمين هزينه‌هاي خانواده» و «خشونت خانگي» عوامل مداخله‌گر مؤثر در اين وضعيت هستند. پيامدهاي حضانت‌پذيري در مقوله‌هاي «فقر فزاينده»، «فشار نقش»، «وابستگي» و «احساس رهاشدگي» انعكاس يافته است. نهايتاً اينكه زنان با راهبردهاي دوگانه «استيصال» و «تحمل» كه بازنماي مواجهه ذهني و پذيرش عيني حضانت-پذيري است نسبت به آن واكنش نشان مي‌دهند.