ارزيابي خصوصيات و تكامل هيدروژئوشيميايي آبخوان مشهد-چناران با مدل سازي ژئوشيميايي معكوس در Phreeqc

حوضه آبريز آبخوان مشهد - چناران داراي سازندهاي زمين‌شناسي متنوع (آذرين، دگرگوني، كربناته، غيركربناته و آبرفت ها) و تاثيرگذار بر كيفيت و تيپ آبهاي زيرزميني مي باشد. بررسي ميانگين آماري كيفيت آب بيش از 1000 نمونه منابع آب انتخابي (چشمه، قنات و چاه) از سال 1366 الي 1399 و بكارگيري تكنيك‌هاي هيدروژئوشيميايي نشان مي‌دهد كه تيپ غالب آب خروجي از سازندهاي آذرين، دگرگوني، رسوبي كربناتهرسوبي غيركربناته و آبرفت‌ها به ترتيب CaNaHCO3، CaHCO3، CaMgCl و NaCl مي‌باشند. در سنگ‌هاي آذرين و دگرگوني انحلال كاني‌هاي سيليكاته، پلاژيوكلازها (آلبيت و آنورتيت) و فلدسپارها باعث افزايش غلظت Ca^+2 و+^Na در آب مي‌شوند. اما در سازندهاي رسوبي كربناته و غيركربناته بدليل انحلال كلسيت و دولوميت و تبخيري‌ها، يونهاي Ca^+2 و Mg^+2 و Cl در آب غالب مي‌‌باشند. بررسي ميانگين داده‌هاي كيفي طولاني مدت و داده‌هاي شهريور 1399 در 14 پيزومتر دشت، نشان مي‌دهد، هر چند كه آب هاي زيرزميني در محل تغذيه از كوه هاي اطراف داراي تيپ آب متغير مي‌باشد، اما در طول جهت جريان، بجز منطقه شمال غرب كه تحت تاثير سازند تبخيري (Jks) سديم كلرايد است، تيپ غالب آب سولفات سديم مي‌باشد. در آبخوان آبرفتي، كانيهاي كلسيت، دولوميت و آراگونيت فوق اشباع و كانيهاي ژيپس، انيدريت و هاليت تحت اشباع مي باشند. نتايج مدل معكوس هيدروژئوشيميايي در نرم‌افزار Phreeqc، نشان مي‌دهد كه تركيبات حل شده در آب زيرزميني منابع آب گروه دوم حاصل انحلال كانيهاي كلسيت و دولوميت و آلبيت در گروه اول مي باشد.