تعيين وضعيت خشكسالي با استفاده از شاخص‌هاي سنجش از دور و خشكسالي هواشناسي و كشاورزي در مناطق با اقليم مختلف

پايش مؤثر و به‌موقع خشكسالي مي‌تواند به توسعه سامانه‌هاي خشكسالي و مديريت بهينه منابع آبي كمك كند و اين سامانه‌ها نيز به نوبه خود مي‌توانند هزينه‌هاي ناشي از خشكسالي را به كمينه برسانند. هدف از اين پژوهش، بررسي خشكسالي با استفاده از داده‌هاي ماهواره‌اي سنجنده لندست و شاخص‌هاي خشكسالي هواشناسي و كشاورزي در سه منطقه با شرايط اقليمي متفاوت (بيرجند، شيراز و رشت) مي‌باشد. بدين منظور شاخص‌هاي خشكسالي بر مبناي داده‌هاي ماهواره‌اي شامل شاخص تفاوت پوشش گياهي نرمال شده (NDVI)، شاخص پوشش گياهي تعديل‌كننده اثرات خاك (SAVI) و شاخص پوشش گياهي نسبت ساده (SR) از روي تصاوير لندست براي دوره زماني 2002، 2014 تا 2020 استخراج شد. سپس نتايج اين شاخص‌ها با مقادير شاخص بارش استاندارد (SPI) و شاخص شناسايي خشكسالي (RDI) مقايسه گرديد. بررسي شاخص‌ها حاكي از بالا بودن مقدار شاخص‌ها در تمامي سال‌هاي مورد بررسي در منطقه رشت مي‌باشد. در منطقه شيراز كاهش قابل توجهي در مقدار ميانگين شاخص‌ها در ماه‌هاي August و September سال‌هاي 2015 تا 2020 اتفاق افتاد. همچنين اين كاهش در مقدار ميانگين شاخص‌ها در منطقه بيرجند از September سال 2002 تا 2020 ديده شد. از طرفي از ميان ماه‎هاي مورد بررسي، ماه September سال 2015 در مناطق رشت و شيراز و سال 2014 (September) بيرجند بيشترين خشكسالي را از نظر شاخص‌هاي سنجش از دور داشته‌اند. نتايج نشان داد كه در هر سه منطقه شاخص‌هاي سنجش از دور از جمله NDVI و SAVI همبستگي بالايي با شاخص‌هاي SPI و RDI دارند. با اين تفاوت كه شاخص RDI براي پايش و پيش‌بيني خشكسالي، بر شاخص SPI برتري دارد. در نتيجه، شاخص RDI علاوه بر مقدار بارندگي، تبخيرتعرق را نيز لحاظ مي‌كند و از حساسيت بيشتري خصوصاً در مناطق خشك نظير شيراز و بيرجند كه مقدار تبخيرتعرق بيشتر از مقدار بارندگي مي‌باشد، برخوردار است.