مدل سازي پاسخ گياه دانه روغني كاملينا به تنش آبي

تنش آبي يكي از مهم‌ترين تنش‌هاي محدودكننده‌ي رشد و عملكرد گياهان به ‌ويژه در مناطق خشك و نيمه‌خشك است. بهترين راهكار براي مواجهه با تنش آبي، انتخاب گياه سازگار به كم آبي است كه بر پايۀ روش‌هاي مطمئن غربالگري از جمله پلي‌اتيلن گلايكول (PEG ) صورت مي‌گيرد. در اين پژوهش به ‌منظور ارزيابي مدل‌هاي تخمين‌گر و بررسي كمّي پاسخ كاملينا به سطوح آبي در مرحله‌ي جوانه‌زني، مدل‌هاي كم‌آبي فدس و همكاران (F)، ون گنوختن (VG)، ديركسن و آگوستين (DA) و همايي(H)  با هم مقايسه شدند. تجزيه‌وتحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SAS انجام شد. آزمايش‌ها در قالب طرح كاملاً تصادفي در پتري ديش در سال 1398 با سه تكرار در دانشگاه تربيت مدرس انجام شد. تيمارهاي آبي شامل شش پتانسيل ماتريك 0 (شاهد بدون تنش)، 3000، 6000، 9000، 12000، 15000، 18000 سانتي‌متر بودند. پارامترهاي جوانه‌زني با استفاده از بسته SeedCalc در نرم‌افزار R محاسبه و از MATLAB براي كد نويسي و برازش مدل‌ها استفاده شد. حد آستانه‌ي تحمل به كم آبي شاخص‌هاي سرعت جوانه‌زني (GSI)، ميانگين طول گياهچه (M SL)، ميانگين نسبت ريشه‌چه به ساقه‌چه (Razao) و بنيه بذر SV S)) به ترتيب در تيمارهاي شاهد، 6000 ،3000  و3000 سانتي‌متر بدست آمد. بر پايۀ پتانسيل‌هاي بدست آمده براي هر چهار شاخص جوانه‌زني مورد بررسي، كاملينا گياهي بسيار مقاوم به كم‌آبي است. در هر چهار شاخص GSI، M SL ، SV S و Razao مدل H به دليل RMSE كوچك‌تر و EF بزرگ‌تر عملكرد بهتري ارائه داد. بيشترين مقدار پارامترهاي GSI، Razao، M SL، طول ساقه‌چه و طول ريشه‌چه به ترتيب در پتانسيل‌هاي شاهد، 3000، 6000، 3000 و 6000 سانتي‌متر بدست آمد كه نشان دهندۀ مناسب بودن كشت كاملينا در مناطق تحت تنش آبي مي‌باشد.