شبيه‌سازي ديناميكي رفتار حاكم بر بالادست حوضه سفيد رود و جريان رودخانه تحت تاثير احداث سدها

افزايش جمعيت و رشد صنعتي نيازمند منابع غذايي است. ركن اصلي منابع غذايي و نيز مصرف كننده اصلي منابع آبي،‌ بخش كشاورزي مي‌‌باشد كه با مصرف روز افزون دچار تنش‌‌هاي فراواني شده است. پژوهش حاضر به شبيه‌سازي ديناميكي تخصيص منابع آب‌هاي سطحي بالادست حوضه سفيد رود بزرگ طي سال‌هاي 1369 الي 1398 پرداخته است. آزمون سالانه ساختار مدل، با معيارهاي MAE ، RMSE و R2  به ترتيب معادل 0.098، 0.087 و 0.980 صحت و دقت مدل را در كنار آزمون رفتار حدي، تاييد نمود. با توجه به احداث سدها از سال 1390شبيه‌سازي ماهانه در دو بخش قبل از فعاليت سدها و پس از آن انجام شد. قبل از فعاليت سدها مقادير MAE، RMSE، R2  به ترتيب معادل 0.052، 0.103 و 0.940 تاييد كارايي بالاي مدل بود. با شروع بهره‌برداري از سدها، الگوهاي گسترش تدريجي، توقف و نزول رشد و شكست فعال و افزايش برداشت در تمام بازه‌ها، چه با احداث سد و چه عدم احداث آن مشاهده گرديد. نتايج نشان داد با وجود افت آبخوان‌ها به مقدار متوسط 30 متر در كل دوره و 6.35 متر پس از احداث سدها، در كنار كاهش 90 درصدي ورودي‌‌ها، افزايش برداشت صورت گرفته و علي رغم كاهش شديد منابع آب، سطح زير كشت در برخورد با الگوي گسترش تدريجي، چهار برابر افزايش و در پي توقف و نزول رشد، افت بسيار شديدي تا حدود 3 برابري داشته است. به طور متوسط در منطقه، افزايش سطح زير كشت 2.8 برابر و در بالاترين رقم 4 و در پايين‌ترين مقدار 1.6 برابر افزايش داشته است.