تحليل اقدامات حفاظت از تنوع‌زيستي در منطقه حفاظت‌شده سرخ‌آباد استان زنجان

با توجه به بروز بحران‌‌هاي محيط‌زيستي و روند افزايشي نابودي تنوع‌زيستي، ضروري است اقدامات پايدار و مناسبي در جهت حفاظت از تنوع‌زيستي صورت گيرد. لذا، پژوهش حاضر با هدف بررسي ميزان اجرا و اثربخشي اقدامات حفاظت و مديريت تنوع‌زيستي در منطقه حفاظت‌شده سرخ‌آباد استان زنجان با استفاده از روش‌شناسي كيفي (نظريه داده بنيان) و كمي (توصيفي- همبستگي) در سال 1399 انجام شد. داده‌ها از طريق مصاحبه نيمه ساختارمند در روش كيفي و ساختارمند از طريق پرسشنامه در روش كمي با كارشناسان سازمان‌هاي مرتبط با منطقه مورد مطالعه در سطوح استان، شهرستان و دهستان گردآوري شدند. نتايج نشان داد كه اقدامات حفاظت از تنوع‌زيستي را مي‌توان در شش طبقه شامل اقدامات شناختي علل كاهش تنوع زيستي، اقدامات احيا و حفاظتي، اقدامات تدوين نهادهاي قانوني تنوع‌زيستي و استفاده در پروژه‌هاي توليدي- عمراني، اقدامات بهبود دهنده و تنوع‌ساز معيشت، اقدامات ترويج، آگاهي‌بخشي و بهبود ‌دهنده دانش و اقدامات انسجام‌بخشي و مشاركتي دسته‌بندي كرد. نتايج نشان داد رابطه مثبت و معني‌داري بين اجرا و اثربخشي اقدامات و هم‏چنين ارتباط مثبت و معنادار بين اقدامات مذكور از نظر آماري وجود دارد. براساس نتايج، اين اقدامات در حد بسيار كمي اجرا شده است و اثربخشي آن‌ها پايين است. بنابراين، ضرورت دارد كه اقدامات حفاظت و مديريت تنوع‌زيستي، با نگاهي جامع‏تر، چند‌بعدي و براساس تقويت ظرفيت‌هاي مديريتي، ترويج و ظرفيت‌سازي انساني و اجتماعي جوامع محلي و انسجام‌بخشي فعاليت‌هاي سازمان‌ها و كنشگران مختلف در جهت حفاظت و احياي اكوسيستم‌ها و گونه‌هاي مناطق حفاظت شده انجام شوند.