ارتباط ميزان انتشار دارواش با عوامل رويشگاهي و ويژگي‌هاي ساختاري در جنگل‌هاي زاگرس (مطالعه موردي: جنگل‌هاي قلاجه، استان كرمانشاه)

گياه نيمه انگل دارواش موخور يكي از عوامل مضر و آسيبزننده به جنگل‌هاي زاگرس است. براي بررسي عوامل موثر در ميزان آلودگي درختان به دارواش، اين پژوهش در جنگل‌هاي قلاجه گيلان غرب، در استان كرمانشاه انجام گرديد. به منظور انجام اين مطالعه با استفاده از روش آماربرداري درخت به درخت تمامي درختان آلوده بررسي گرديد. خصوصيات رويشگاهي شامل شيب، ارتفاع از سطح دريا و جهت جغرافيايي و نيز ويژگيهاي درختان ميزبان شامل نوع گونه، قطر برابر سينه، ارتفاع درخت و سطح تاج ثبت شد. بررسي فراواني آلودگي به دارواش به روش رتبه‌دهي در سه قسمت تاج انجام گرديد.  نتايج نشان داد كه در بين انواع گونه‌هاي درختي، بلوط ايراني به تنهايي 80.4 درصد درختان منطقه را شامل مي‌شود. وضعيت آلودگي درختان به دارواش نشان داد كه بيشترين ميزان آلودگي مربوط به گونه‌ي بلوط ايراني (91.9 درصد) است. نتايج آزمون تجزيه واريانس نشان داد كه بين فراواني آلودگي به دارواش در طبقات قطر برابر سينه، ارتفاع و سطح تاج درختان اختلاف معني‌دار در سطح پنج درصد وجود دارد. به طوركلي، درختان طبقه قطري60 و 65 سانتي‌متري، با ارتفاع بيش از 15 متر و مساحت تاج پوشش بيش از نه متر مربع، داراي بيشترين مقدار آلودگي به دارواش بودند. در بين عوامل فيزيوگرافيك موجود در رويشگاه مورد مطالعه بيشترين تاثير بر روي فراواني درختان آلوده به دارواش مربوط به فاكتور ارتفاع از سطح دريا است. با افزايش مقدار مشخصه‌هاي كمي درختان (قطر، ارتفاع و مساحت تاج)، فراواني آلودگي افزايش مي‌يابد. پيشنهاد مي‌شود براي كنترل و مقابله با توسعه و انتشار دارواش در وضعيت رويشگاهي مختلف از قبيل شيب، ارتفاع و جهت جغرافيايي، توده‌هاي دو آشكوبه و كهن‌سال داراي درختان با ابعاد بزرگ‌تر در اولويت قرار گيرد.