ارزيابي نيروهاي طراحي لرزه‌اي مخازن هوايي آب در ويرايش‌هاي مختلف استاندارد 2800 در پهنه‌هاي مختلف خطر نسبي زلزله و انواع خاك

مخازن ذخيره مايعات به عنوان يكي از اجزاي اصلي شريان‌هاي حياتي بوده كه در حين زلزله و حتي بعد از زلزله هم بايستي بتوانند به سرويس‌دهي خود ادامه دهند و سطح عملكردي قابليت استفاده بي‌وقفه خود را حفظ نمايند. به همين دليل ايمني لرزه‌اي مخازن ذخيره مايعات از اهميت قابل توجهي برخوردار بوده تا از تامين ذخيره آب مناطق زلزله‌زده و اطفاي حريق اطمينان حاصل شود. مخازن مايعات صنعتي نيز ممكن است حاوي مايعات پرارزش و يا اشتغال‌پذيري باشند كه نبايد در حين زلزله محتويات خود را از دست بدهند. مخازن هوايي اغلب براي اهداف ذخيره آب استفاده مي‌شوند و مي‌توانند روي شفت‌هاي بتني پيش‌تنيده، قاب‌هاي فلزي يا بتني پيش‌تنيده يا پايه‌هاي مصالح بنائي قرار گيرند. اغلب استانداردهاي طراحي از اين نتيجه‌گيري استفاده كرده و عملكرد طراحي لرزه‌اي بالاتري براي مخازن در مقايسه با ساختمان‌هاي ديگر قائل شده‌اند. در اين پژوهش طيف طرح ويرايش‌هاي اول تا چهارم استاندارد 2800 براي مخازن هوايي آب در چهار نوع خطر نسبي زلزله و چهار نوع خاك تعريف شده در استاندارد، مورد بررسي و مقايسه قرار گرفته و همجنين با شكل‌پذيرترين ساختمان موجود در استاندارد مربوطه مورد مقايسه قرار گرفته است. در استاندارد 2800 براي مخازن هوايي آب در ويرايش‌هاي اول تا سوم فقط يك ضريب رفتار ارائه شده ولي در ويرايش چهارم، دو ضريب رفتار لحاظ شده است. با بررسي مخازن و ساختمان‌هاي شكل-پذير، نيروي طراحي لرزه‌اي آنها مورد مقايسه قرار گرفت و ضمن بررسي و مقايسه اين نتايج، تفاوت ويرايش‌هاي مختلف استاندارد 2800 مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه در استاندارد 2800، در ويرايش‌هاي اول تا سوم استاندارد 2800، براي انواع خاك‌ها و مناطق با خطر نسبي زلزله مختلف، نيروي طراحي لرزه‌اي مخازن هوايي حدود 3 تا 7 برابر ساختمان‌هاي شكل‌پذير ويرايش مربوطه است. در صورتيكه در ويرايش چهارم اين محدوده افزايش داشته بطوريكه نيروي طراحي لرزه‌اي مخازن هوايي حدود 2.14 تا 9.33 برابر ساختمان‌هاي شكل‌پذير است. همچنين در ويرايش چهارم استاندارد 2800، براي مخازن با ضريب رفتار 2 و 3، در خاك نوع IV، براي مناطق با خطر نسبي مختلف، كران بالا (در پريودهاي بلند) نداشته و براي مخازن با ضريب رفتار 2 و در خاك نوع II، در سطح خطرپذيري كم و متوسط نيز كران پايين (در پريودهاي بلند) ديده نمي‌شود.