شناسايي چشمه هاي بحراني گردوخاك داخلي در استان ايالم

در اين مقاله چشمه‌هاي بحراني گردوخاك در استان ايلام شناسايي و عوامل محيطي مؤثر بر فعال‌سازي هر يك از آن‌ها تعيين شده است. با بررسي الگوي تغييرات مكاني و زماني وقوع گردوخاك در اين استان مناطق تحت تأثير آن‌ها مشخص شده است. داده‌هاي مورد استفاده شامل داده‌هاي ديدباني ايستگاه‌هاي همديدي استان ايلام، ضخامت نوري هواويزها كه محصول سنجنده MODIS، تصوير RGB ماهواره MSG، داده‌هاي بازتحليل‌شده Era5 هستند. براي انجام اين مطالعه شاخص توفان گردوخاك، شاخص بادناكي و شاخص خشكسالي در بازه زماني 1396-1381محاسبه شده است. همچنين مدل GOCART به‌منظور تعيين ميزان شار گردوخاك و مدل لاگرانژي HYSPLIT براي تعيين مسير انتقال ذرات گردوخاك به كار گرفته شده‌اند. نتايج حاكي از آن است كه چشمه گردوخاك واقع در جنوب استان ايلام در همه فصول با شدت زياد فعال بوده و دو استان ايلام و خوزستان را تحت تأثير قرار مي‌دهد. چشمه گردوخاك واقع در جنوب‌غربي استان ايلام در فصول بهار، تابستان و پاييز فعال است و گردوخاك را به استان‌هاي ايلام و خوزستان و در بهار و تابستان علاوه بر اين دو استان، به غرب استان لرستان نيز وارد مي‌كند. همچنين بررسي سالانه فعاليت چشمه‌هاي گردوخاك نشان داد كه در سال 1392 با شدت بيشتري نسبت به سال‌هاي ديگر فعال بوده‌اند.