چهارچوب مفهومي و معيارهاي حكمروايي بناهاي مسكوني بلندمرتبه در ايران

بهره‌برداري از بناهاي مسكوني بلندمرتبه در ايران، به روش مشاركتي كارآمد و با استفاده از الگوهاي حكمروايي مطلوب انجام نمي‌گيرد. مديريت اين بناها در اين كشور بر مبناي «قانون تملك آپارتمان‌ها» و آيين‌نامۀ اجرايي آن و «رويكرد اداري» انجام مي‌پذيرد. ازاين‌رو چهارچوب مفهومي و معيارهاي مشخصي براي ارزيابي، برنامه‌ريزي و توسعۀ حكمروايي مشاركتي اين بناها در ايران وجود ندارد. اين مقاله در پاسخ به اين سؤال تدوين شد كه چهارچوب مفهومي و معيارهاي كاربردي مناسب براي تحقق حكمروايي مطلوب بهره‌برداري از ساختمان‌هاي مسكوني بلندمرتبه در ايران چيست؟ هدف نظري اين مقاله، توسعۀ چهارچوب ادراكي و هدف كاربردي آن ارتقاي ظرفيت‌هاي نهادي و اجرايي تحقق الگوي حكمروايي مطلوب در فرايند بهره‌برداري از بناهاي مسكوني بلندمرتبه است. اطلاعات موردنياز به «روش دلفي» و با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع‌آوري شده است. جامعۀ آماري اين پژوهش، اعضاي هيئت علمي رشته‌-گرايش‌هاي شهرسازي (برنامه‌ريزي شهري)، معماري، جغرافيا و برنامه‌ريزي شهري و مديريت (شهري) 7 دانشگاه‌ تهران، تربيت ‌مدرس، شهيد بهشتي، علم و صنعت، هنر، خوارزمي و علامه طباطبايي بوده ‌است. 15 نفر از اين خبرگان كه از سابقۀ علمي و اجرايي مناسب‌تري در حوزۀ مديريت و برنامه‌ريزي شهري، به‌ويژه مسكن برخوردار بوده‌اند به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شده‌اند. 9 نفر از اين افراد در فرايند دلفي مشاركت كرده‌اند و در چهار دور به پرسش‌هاي اين پژوهش پاسخ داده‌اند. اين گروه درباره چهارچوب مفهومي و 5 معيار اصلي (اثربخشي، تساوي، مشاركت، پاسخگويي، امنيت) و 26 معيار فرعي حكمروايي مطلوب بناهاي مسكوني بلندمرتبه در ايران به توافق رسيده‌اند. اين چهارچوب و معيارها بر اساس سوابق و با تلفيق برخي مفاد قانون تملك آپارتمان‌ها و آيين‌نامۀ اجرايي آن، قوانين و استانداردهاي فني و تخصصي ملاك عمل و معيارهاي حكمروايي خوب شهري موردنظر برنامۀ اسكان بشر سازمان ملل متحد تدوين شده‌اند.