مدل سازي نقش مكان‌هاي سوم در پايداري اجتماعي مناطق شهر اصفهان

مكان‌هاي سوم به‌عنوان محل اجتماع توسط تعامل اجتماعي و شبكه‌ها شكل گرفته و مي‌توانند در تعيين الگوهاي انسجام و مشاركت در نهادها و فرايندهاي اجتماعي تأثير بسزايي داشته باشند. هدف اين مقاله، ارائه مدل مناسب نقش مكان‌هاي سوم شهري در پايداري اجتماعي مناطق 3،4،6،8 و 9 شهر اصفهان است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف توسعه‌اي كاربردي و از لحاظ روش شناسي توصيفي تحليلي مبتني بر مطالعات كتابخانهاي و بررسي‌هاي ميداني است. جامعه آماري اين پژوهش كليه ساكنان مناطق (3، 4، 6، 8 و 9) شهرداري شهر اصفهان هستند كه به‌صورت هدفمند تعداد 374 نفر به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. براي دستيابي به اهداف تحقيق، مؤلفه‌هاي 16 گانه شامل (مكان‌هاي سوم، دسترسي، دعوت‌كنندگي، پويايي و سرزندگي، آسايش و امنيت، انعطاف پذيري، عملكرد، فرم، معنا و محتوا، پايداري اجتماعي، امنيت اجتماعي، تعامل اجتماعي، عدالت اجتماعي، مشاركت اجتماعي،حس‌تعلق اجتماعي و هويت اجتماعي) استخراج شد. براي كشف روند الگو جهت طبقه بندي مؤلفه‌هاي پايداري و نقش مكان‌هاي سوم بر آن‌ها از آزمون‌هاي T تك نمونه‌اي، همبستگي پيرسون، و آزمون فريدمن و براي تحليل مسير از مدل معادلات ساختاري Smart pls استفاده شد. همچنين براي اثرگذاري مؤلفه‌هاي مكان سوم بر پايداري اجتماعي از ابزار رگرسيون وزن‌دار جغرافياي استفاده شد است. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه ميزان ضريب تعيين بين مؤلفه‌هاي ياد شده، مكان سوم به ميزان 0/90 درصد بر پايداري اجتماعي تأثير دارد. نتايج تحليل رگرسيون وزن‌دار جغرافيايي حاكي از آن بود كه مهم‌ترين مؤلفۀ تاثيرگذار بر متغير‌پايداري اجتماعي، مؤلفۀ آسايش و امنيت با ضريب 0/91 درصد بود كه اين متغير‌به‌خوبي وضعيت اثرگذاري مكان سوم بر پايداري اجتماعي را تبيين مي‌كند. نتايج مدل رگرسيون وزن‌دار جغرافيايي نشان داد كه منطقۀ 4 داراي پايين‌ترين اثر (0/03)، مناطق 3 و 8 داراي اثر متوسط (0/05) و مناطق 6 و 9 داراي اثر (0/07)زياد كيفيت مكان سوم بر پايداري اجتماعي در سطح مناطق اصفهان هستند. مقايسۀ ميانگين پايداري اجتماعي در بين مناطق مختلف شهري حاكي از آن است كه بالاترين ميزان پايداري اجتماعي مربوط به مناطق 3 و 4 شهري و پايين‌ترين ميزان پايداري اجتماعي نيز مربوط به مناطق 6 و 8 شهري بوده‌است. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه با توجه به درهم آميزي مؤلفه‌ها و شاخص‌هاي مفهوم مكان سوم با ابعاد مختلف شهر، نقش آن بر جوانب مختلف پايداري از جمله پايداري اجتماعي انكارناپذير است و در زمينه پايداري اجتماعي به دليل ماهيت غيرملموس آن و نيز محوريت انسان و تعاملات وي در تعيين ميزان اين جنبه از پايداري، اهميت مكان‌هاي سوم شهري به سبب ويژگي‌هايي همچون تعاملات اجتماعي، قابل‌دسترس بودن و دعوت كنندگي، آسايش رواني و ذهني و. . . نقش انكارناپذير آن در پايداري اجتماعي مناطق شهري اصفهان به‌خوبي قابل‌استناد است.