تغييرات زماني و مكاني آلودگي نيتروژن در زهكش اراضي با كاربري هاي مختلف در حوضه آبريز شيرود واقع در استان مازندران

مقدمه و هدف: رسوبات ناشي از خاك هاي فرسايش يافته بر اساس مقدار مواد و عناصر همراه خود اثرات متفاوتي بر محيط دارند. نيتروژن از جمله عناصر غذايي مهمي است كه در كشاورزي مصرف زيادي دارد و مصرف بيش از اندازه آن باعث كاهش كيفيت آب ها مي شود. مواد و روش ها: هدف اين پژوهش اندازه‏ گيري و مقايسه آلودگي نيتروژن خاك در كاربري‏ هاي اراضي مختلف و رابطه آن با آلودگي زهكش هر كاربري در هنگام بارندگي شديد در حوضه رودخانه بستانكار واقع در شهر شيرود از توابع شهرستان تنكابن استان مازندران است. به اين منظور از خاك شش كاربري جنگل، باغ پرتغال، باغ كيوي، باغ گل و گياه زينتي، كشت برنج و چاي در دو فصل بهار و زمستان نمونه برداري شد. سپس از زهكش خارج شده از اين اراضي نمونه آب برداشت شد. در نهايت براي بررسي وضعيت رودخانه بستانكار در طول رودخانه از 15 نقطه نيز نمونه آب برداشت شد. مقدار نيتروژن كل، محلول و چسبيده به ذرات در نمونه هاي آب و خاك اندازه گيري شد. يافته ها: نتايج به دست آمده از اين پژوهش نشان داد كه مقادير نيتروژن در زهكش ‏ها در بهار نسبت به زمستان در برخي نقاط افزايش دو تا سه برابري داشته است كه علت اين موضوع را مي توان به فعاليت‏ هايي كشاورزي مانند كودهي و شخم در اين بازه زماني نسبت داد. بيشترين و كمترين غلظت نيتروژن در بهار مربوط به اراضي تحت كشت گل و جنگل به ترتيب معادل 6/60  و 0/30 ميلي گرم بر ليتر بود. نتيجه گيري: براي كنترل خروجي نيتروژن و آلودگي نيتروژن در خاك حوضه مورد مطالعه بايستي ميزان مصرف كودهاي نيتروژني در منطقه بر اساس نياز گياه و نتايج آزمون خاك انجام گردد.