تحليل موانع و چالش هاي مديريت مراتع (مطالعه موردي: مراتع استان كرمانشاه)

مقدمه و هدف: در دنياي امروز محدوديت منابع، رشد جمعيت، نيازها و خواسته هاي فزاينده انساني و رقابت شديد در عرصه اقتصاد جهاني، كشورها به ويژه كشورهاي در حال توسعه را وادار كرده است تا براي بقا و توسعه اقتصادي، برنامه ريزي راهبردي براي مديريت مراتع بينديشند. از سوي ديگر موضوعات مرتبط با توسعه پايدار به مرور زمان به موضوعي كليدي در راهبردهاي توسعه در سطح ملي و نهادهاي اقتصادي تبديل شده و از زواياي مختلف مورد بحث قرار گرفته و به عنوان يك الگوي راهبردي مي تواند مديريت مرتع را بازمهندسي كند. مراتع در مناطق روستايي نقش زيربنايي در اقتصاد آن دارد و زمينه ساز حركت به سمت اهداف توسعه پايدار است. از اين رو، پرداختن به مسائل مديريت مراتع از اهميت ويژه برخوردار مي باشد. هدف از اين پژوهش تحليل چالش هاي مديريت مراتع در سكونت گاه هاي روستايي استان كرمانشاه است. مواد و روش ها: روش انجام اين پژوهش توصيفي- تحليلي است. در اين مطالعه  جهت گردآوري داده ها از مطالعات ميداني (پرسشنامه) استفاده شده است. جامعه آماري اين پژوهش شامل 29 نفر از مديران با تخصص مديريت مرتع است. در اين پژوهش براي تجزيه و تحليل داده ها از تحليل عاملي استفاده شده است. روايي صوري و محتوايي پرسشنامه با نظر اصلاحي استادان دانشگاه و كارشناسان دانشگاه اصفهان و پس از انجام اصلاحات لازم در چند مرحله تأييد شد. در تحقيق حاضر از روش آلفا كرونباخ براي سنجش قابليت اعتبار ابزار اندازه گيري استفاده گرديده است. يافته ها: يافته ها نشان داد كه چالش هاي مرتع داري در سكونت گاه هاي روستايي بسيار گسترده است. نتايج اين پژوهش با آزمون تحليل عاملي نشان داد كه 44 شاخص مورد بررسي در 10 عامل طبقه بندي شد، در مجموع 56/96 درصد از كل واريانس را تبيين و بيش ترين مقدار آن با واريانس 6/77 و مقدار ويژه 2/98 مربوط به عامل ضعف برنامه ريزي و كمترين آن با واريانس 5/59 و مقدار ويژه 2/01 مربوط به عامل موانع انساني است. نتيجه گيري: تجربيات ساليان طولاني نشان دهنده آن است كه مهم ترين دلايل عمده تخريب مراتع، عواملي از قبيل سياست هاي تمركز گرايي و دولتي شدن مديريت منابع طبيعي و كم توجهي به نقش سازمان هاي غير دولتي ( به عنوان نهاد عمومي مشاركتي) است.