بازنمايي عناصر طبيعت در قرآن كريم از ديدگاه زبان ‌شناسي زيست ‌محيطي

ﺳﯿﺮ ﮐﻨﻮﻧﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮي ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺘﯽ، روﻧﺪ ﺗﺨﺮﯾﺐ آن و فرهنگ ﻣﺸﻮق ﻣﺼﺮفِ ﺑﯿﺸﺘﺮ، ﻟﺰوم ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﻧﮕﺮش اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﻃﺒﯿﻌﺖ و راﺑﻄﮥ اﻧﺴﺎن و ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ را ﻣﻄﺮح ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﻻزﻣﮥ اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻇﻬﻮر ﺟﺎﻣﻌﻪاي اﺳﺖ ﮐﻪ داستان هاي ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﯽ ﺧﻮد را ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ، ﻣﯽﺷﻨﺎﺳﺪ و در ﭘﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ آﻧﻬﺎﺳﺖ. ﭘﻨﺎﻩ ﺑﺮدن ﺑﻪ داستان هاي ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﯽ ﻣﻮردﻧﻈﺮ كتاب هاي ﻣﻘﺪس از ﺟﻤﻠﻪ ﻗﺮآن ﮐﺮﯾﻢ زﻣﯿﻨﮥ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﮕﺮش را ﻓﺮاهﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﭘﺮﺳﺶ اﺳﺎﺳﯽ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ رواﺑﻂ اﻧﺴﺎن ﺑﺎ ﻃﺒﯿﻌﺖ و هﺮ دو آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ در زﺑﺎن ﻗﺮآن ﻧﻤﻮد ﯾﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ؟ روش ﺗﺤﻘﯿﻖ، روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎن در ﭼﺎرﭼﻮب زﺑﺎنﺷﻨﺎﺳﯽ زﯾﺴﺖﻣﺤﯿﻄﯽ و ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ داستان هاي زﺑﺎﻧﯽ اﺳﺖ. ﻋﻨﻮان داﺳﺘﺎن در اﯾﻨﺠﺎ از ﻧﻮع داستان هاي ﻣﻌﻤﻮل رمان ها و ﺣﮑﺎﯾﺎت ﻧﯿﺴﺖ، ﺑﻠﮑﻪ ساختارهاي ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ در ﭘﺲ گفتمان هاﺳﺖ. روش ﺗﺤﻠﯿﻞ زﺑﺎﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﺳﺎزوﮐﺎر ﻣﻮردﻧﻈﺮ زﺑﺎنﺷﻨﺎﺳﯽ زﯾﺴﺖﻣﺤﯿﻄﯽ و ﺑﺮﻣﺒﻨﺎي هﺸﺖ ﻣﺆﻟﻔﮥ ﻣﻮردﻧﻈﺮ اﺳﺘﯿﺒﯽ(١٣٩٥) اﺳﺖ. هدف پژوهش اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺸﺎن دهد ﻗﺮآن ﮐﺮﯾﻢ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از زﺑﺎن و اراﺋﮥ داستان هاي زﺑﺎﻧﯽ/ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﯽ هويت اﻧﺴﺎن ﻣﺼﺮفﮔﺮا را ﻣﺬﻣﻮم و نكوهيده ﻣﯽﺷﻤﺎرد و ﺟﻬﺎنﺑﯿﻨﯽ ﺗﻮﺣﯿﺪي را ﺗﺮوﯾﺞ ميدهد. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﺸﺎن ميدهد ﮐﻪ در ﻣﺘﻦ ﻗﺮآن ﮐﺮﯾﻢ ﺟﻬﺎنﺑﯿﻨﯽ ﺗﻮﺣﯿﺪي ﺣﺎﮐﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس آن اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻣﺎﻧﺖدار در ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ و ﺣﻖ دﺧﻞ و ﺗﺼﺮف ﺑﯽﻗﯿﺪ و ﺷﺮط در اﺟﺰاي آن را ﻧﺪارد. ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﺎزو ﮐﺎرهﺎي زﺑﺎنﺷﻨﺎﺧﺘﯽ، روﺷﻦ ﺷﺪ ﮐﻪ همه ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻃﺒﯿﻌﺖ واﺟﺪ ارزش ذاﺗﯽ و اﺧﻼﻗﯽ هستند.اﯾﻦ روﯾﮑﺮد در ﮐﻨﺎر ﻋﺪاﻟﺖ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ در ﻣﺘﻦ ﻗﺮآن ﮐﺮﯾﻢ ﺑﻪ وﺿﻮح ﺑﯿﺎن ﺷﺪﻩ اﺳﺖ.