عمل شيخ صدوق به احاديث منفرد فقهي الزامي سهل بن زياد و چگونگي تحليل آن

حضور چشمگير راويان تضعيف‌شده در جاي جاي منابع حديثي شيعه و از آن ميان، احاديث فقهي، چگونگي مواجهه با اين احاديث را دست‌خوش دشواري كرده‌است. پيامد اين دشواري در دو عرصه خودنمايي مي‌كند؛ يكي، باطل‌انگاشتن حجم قابل توجهي از احاديث راه‌يافته بن منابع حديثي و ديگري سردرگي در تحليل رفتار برخي بزرگان در مواجهه عملي با احاديث راويان ضعيف. به هنگام گذر از داده‌هاي به دست‌رسيده در لابلاي منابع حديثي و اعتبارسنجي پيشينيان، با دو پديده روبرو مي‌شويم؛ رفتار عمليِ اصحاب با راويان ضعيف در عرصه‌ي نگاشته‌هاي حديثي و ديگري، نگاه توصيفي به راويان در منابع اعتبارسنجي. جدا ديدن اين دو پديده و توجه‌نداشتن به ارتباط بنياديني كه ميان نآآآن‌ها برقرار است، مي‌تواند به پيمودن بيراهه‌هايي در مطالعات حديث‌شناختي بيانجامد. نوشتار حاضر به بررسي رفتار شيخ صدوق در عمل به برخي احاديث منفرد فقهي الزامي كه سهل بن زياد در سند آن واقع شده، پرداخته است. هدف از اين نوشتار، كشف منطق علمي حاكم بر عمل به چنين احاديثي است. اين پژوهش نشان مي دهد كه تكيه بر منابع حديثي-به ويژه كتاب النوادر از سوي شيخ صدوق يكي از عوامل دستيابي به احاديث صادر از معصومان عليهم السلام است كه ضعف راوي را تحت الشعاع قرار داده و باور و عمل به روايات راوي ضعيف را به دنبال داشته است.