رؤياي رسولانه در بوته نقدي نو با تأكيد بر آراء محدثان و مفسران فريقين

در ﺗﺌﻮري اﺧﯿﺮِ ﻋﺒﺪاﻟﮑﺮﯾﻢ ﺳﺮوش، قرآن كريم رؤياي‌ پيامبر(ص) دانسته و نقش پيامبر(ص) را از نقش قابلي به فاعلي تغيير داده ‌‌است. تحقيق حاضر به روش تبييني و تحليلي دلائل نقلي، تاريخي و تشبيه و تعبير تئوري ياد شده را با تأكيد بر آراء محدثان و مفسران فريقين ارزيابي، و ميزان اعتبار اين دلائل را سنجيده است. يافته‌ها حاكي از آنست مغالطه‌گري در برخي مقدمات؛ تفسير به رأي در آيات قرآن؛ توهم عدم انسجام برخي از آيات با يكديگر؛ سوء برداشت از برخي روايات؛ انكار جبرئيلي كه نه تنها بر پيامبر اسلام بلكه بر پيامبران قبل از ايشان نيز نازل مي‌شده‌ است؛ استفاده از قياس مع الفارق؛ و وجود تناقض در كلام خود دكتر سروش، به طوري كه از يك طرف قرآن را رؤياي صادقه دانسته و از سوي ديگر آن را نيازمند تعبير مي‌‌داند، به استنتاج لغزنده وي از اين مقدمات منجر شده است. در مصادر معتبر فريقين و اسناد تاريخي نه تنها به ادعاي خواب پيامبر حين نزول وحي اشاره‌اي نشده‌ است و به نظر مي‌رسد اين اخبار از جعليات و اسرائليات احبار يهود با هدف كاستن اعتبار و حجيت ظواهر و احكام عملي قرآن كريم باشد، بلكه رؤيايي نبودن قرآن و كلام خداوند بودنِ آن با دلائل معتبر عقلي، نقلي و تاريخي قابل اثبات است؛ و بايد توجه داشت در متون اسلامي، تمسك به ظواهر آيات و روايات، و اعراض از بواطن آنها ضلالت و كفر آشكار دانسته شده كه اضلال ديگران را نيز در پي دارد.