اثر دريافت فروكتوز بر عوامل متابوليك در بزرگسالان مبتلا به ديابت نوع دو: يك مرور نظام‌مند بر روي مطالعات كارآزمايي باليني تصادفي شده

مقدمه: بر اساس نتايج برخي پژوهش‌ها؛ فروكتوز مونوساكاريد ليپوژنيكي شناخته مي‌شود كه مي‌تواند هومئوستاز گلوكز و ساير عوامل متابوليك را تحت تأثير قرار دهد، ليكن، شواهد متناقضي نيز در اين خصوص وجود دارد. اين مرور نظام‌مند با هدف تعيين اثر فروكتوز بر عوامل متابوليك، در افراد مبتلا به ديابت نوع دو، با استفاده از مطالعات كارآزمايي باليني تصادفي انجام شد. مواد و روش ها: در اين مطالعه مروري، جست و جو در پايگاه‌هاي اطلاعاتي اسكوپوس، پاب مد، امبيس، ساينس دايركت و موتور جستجوگر گوگل اسكولار، با استفاده از كلمات كليدي مرتبط با هدف بررسي اثر فروكتوز روي عوامل متابوليك در افراد مبتلا به ديابت نوع دو، انجام شد. يافته‌ها: پس از بررسي مطالعات استخراج شده، در نهايت 14 كارآزمايي باليني تصادفي كه نتايج آن‌ها بين سال‌هاي 1985-2020 به چاپ رسيده بود، مورد ارزيابي قرار گرفتند. بررسي‌ها نشان دادند كه گنجاندن فروكتوز در رژيم غذايي افراد مبتلا به ديابت سبب كاهش قندخون ناشتا و قند خون پس از غذا، هموگلوبين گليكوزيله (HbA1c)، مقاومت به انسولين و فروكتوز آمين شده است. در مداخله با فروكتوز؛ غلظت كلسترول تام، كلسترول ليپوپروتئين پر چگال (HDL-C)، كلسترول ليپوپروتئين كم چگال (LDL-C)، لاكتات، پيروات و C- پپتيد بدون تغيير باقي مانده بود. نتايج اكثر مقالات مورد بررسي حاكي از ثابت ماندن غلظت TG سرم بعد از مصرف فروكتوز بود. شواهد دقيقي از اثر فروكتوز بر فشارخون، غلظت انسولين پلاسما و گلوكاگون در دسترس نيست. هم‌چنين اغلب نتايج نشان‌دهنده عدم تغيير بالقوه متغيرهاي پيكرسنجي بوده است. نتيجه‌گيري: يافته‌هاي برخي از مطالعات، حاكي از كاهش بسيار ناچيز قند خون ناشتا به دنبال مصرف فروكتوز بود. ليكن با توجه به حجم نمونه كم و مدت مداخله كوتاه در اين مطالعات و هم‌چنين استفاده از مقادير پايين فروكتوز، استفاده از آن در صنعت غذا و رژيم غذايي افراد مبتلا به ديابت پيشنهاد نمي‌شود. گنجاندن اين ماده غذايي در رژيم غذايي مستلزم انجام مطالعات بيشتر در آينده است.