اثر حفاظتي عصاره هيدروالكلي بادرنجبويه بر سميت بيضه ناشي از اتانول در موش‌هاي صحرايي نر

سابقه و هدف: بادرنجبويه يك گياه دارويي غني از تركيبات آنتي‌اكسيداني و فنولي است.هدف اين مطالعه بررسي اثرات محافظتي عصاره‌ هيدروالكلي گياه بادرنجبويه در برابر سميت بيضه ناشي از مواجهه مزمن با اتانول در موش‌هاي صحرايي نر بود.مواد و روش‌ها: عصاره هيدروالكلي از گياه بادرنجبويه تهيه و محتواي تام فنولي و فلاونوئيدي آن تعيين شد. موش‌هاي صحرايي به 7 گروه شامل كنترل، گروه اتانول (10 ميلي‌گرم بر كيلوگرم) ، گروه اتانول به همراه دوزهاي مختلف از عصاره (100، 200، 400 ميلي‌گرم بر كيلوگرم) و گروه عصاره با دوز 400 ميلي‌گرم بر كيلوگرم و كنترل مثبت (ويتامين ث) تقسيم شدند. بعد از 56 روز درمان، بيضه‌ها و اپيديديم جدا و فاكتورهاي استرس اكسيداتيو (شامل ذرات فعال اكسيژن، ليپيد پراكسيداسيون، پروتئين كربونيل و گلوتاتيون) و فاكتور التهابي نيتريك اكسيد اندازه‌گيري شد. همچنين آناليز پارامترهاي اسپرم و ارزيابي پاتولوژي در بافت بيضه انجام شد.يافته‌ها: اتانول سبب افزايش ذرات فعال اكسيژن، ليپيدپراكسيداسيون، پروتئين كربونيل، نيتريك اكسيد و كاهش گلوتاتيون در بافت بيضه شد. همچنين ضايعات پاتولوژي، كاهش در تحرك، تعداد و مرفولوژي نرمال اسپرم در گروه‌هاي تحت درمان با اتانول مشاهده شد. تجويز بادرنجبويه استرس اكسيداتيو ناشي از اتانول را در بافت بيضه مهار كرد و سبب بهبود در ناهنجاري‌هاي اسپرم و ضايعات پاتولوژيك شد. استنتاج: بادرنجبويه اثرات محافظتي در برابر سميت بيضه ناشي از اتانول را نشان داد كه احتمالاً به‌واسطه فعاليت آنتي‌اكسيداني آن است. بنابراين، مي‌توان آن را به‌عنوان يك مكمل مؤثر در برابر استرس اكسيداتيو ناشي از مواجهه مزمن اتانول در بافت بيضه در نظر گرفت.