تحليل اسطوره ‌گرايانه و بررسي خاستگاه داستان سياوش و كيخسرو در شاهنامه بر اساس آيين آشناسازي

از جنبه هاي تحليل در داستان هاي شاهنامه قابليت تأويل پذيري اسطوره اي آنهاست. در بين داستان هاي شاهنامه داستان سياوش از نمونه هايي است كه به لحاظ روايي و پيوند محورهاي عمودي و افقي داستان، با روايت هاي پيشين و پسين خود تناسب دارد. در اين مقاله داستان سياوش با نگاه تلفيقي و بر بنياد رويكردهاي نقد ساختارگرا، اسطوره اي و نظريۀ دريافت، تحليل اسطوره اي شده است. مبناي اين تحليل آيين آشناسازي بوده و با بهره بردن از نظر الياده، آيين تشرف در روايت سياوش را باز نموده ايم. در اين مقاله از شيوۀ قياسي و نه همسان‌سازي ميان عناصرداستان سياوش و كي‌خسرو با آيين آشناسازي استفاده شده است. در اين بازنمايي، داستان از تولد سياوش تا پايان كنشگري كي خسرو، يك واحد تلقي شده و كنش اين دو شخصيت در تكميل همديگر پنداشته شده اند. براساس يافته هاي پژوهش، باليدن و برآمدن سياوش و سپس فرورفتن او در غروبستان توران زمين، هم چون فرورفتن دانه در خاك است؛ گويي كه داستان در اين بخش ناتمام باقي مي ماند تا آنجا كه در سويي ديگر با برآمدن كيخسرو به دور از چشم اغيار و باليدن او در همان سرزمين توران، داستان را به خودبسندگي مي‌رساند. نشانه ها و قراين نمادين موجود در متناين واحد داستاني مثل: كوه، دايه، گذر از آب، حيوان نمادين، آزمون و...، موجب تقويت مفهوم آشناسازي در آن است.