واكاوي علل عدم مشاركت مرتع‌داران در تبديل ديم‌زارهاي كم‌بازده به مراتع دست كاشت در استان گلستان

اين تحقيق با هدف شناخت علل عدم مشاركت مرتع‌داران در طرح تبديل ديم‌زارهاي كم‌بازده به مراتع دست كاشت انجام شد. تحقيق توصيفي و از نوع پيمايشي بود. جامعه آماري شامل 132 مرتع‌دار غيرمشاركت‌كننده در طرح در 17 سامان عرفي در مراتع شمالي شهرستان گنبدكاووس بود كه با شيوه نمونه‌گيري تصادفي ساده، 98 نفر به عنوان نمونه تحقيق انتخاب شدند. جمع‌آوري اطلاعات با استفاده از پرسش‌نامه انجام شد. روايي محتوايي و ظاهري پرسش‌نامه با استفاده از نظرات متخصصان ترويج و مرتع به‌دست آمد. تعيين اعتبار پرسش‌نامه با استفاده از روش آلفاي كرونباخ انجام شد و مقدار ضريب 0/926 به دست آمد. تجزيه‌وتحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS23 انجام شد. نتايج نشان داد كه مهمترين علل عدم مشاركت مرتع‌داران در طرح، تمايل به استفاده از زمين مرتعي براي كشت محصولات كشاورزي به دليل نياز به درآمد كشاورزي، پايين بودن درصد سود حاصل از فروش بذر گياهان مرتعي، عدم اعتماد مرتع‌داران به بيمه محصولات مرتعي، درآمد پايين مرتع‌داري در مقايسه با كشت محصولات زراعي با تبديل ديم‌زارهاي كم‌بازده به دست كاشت و نداشتن سرمايه كافي براي تبديل ديم‌زارهاي كم‌بازده به مراتع دست كاشت است. با استفاده از شيوه تحليل عاملي، علل عدم مشاركت مرتع‌داران در طرح تبديل ديم‌زارهاي كم‌بازده به مراتع دست كاشت در 20 عامل خلاصه شدند كه ماهيت فردي، اقتصادي، اجتماعي، سازماني، حقوقي و فني داشتند. اين عوامل بيش از 76 درصد از واريانس علل عدم مشاركت مرتع‌داران را در طرح تبيين مي‌كنند.