ارزيابي خسارت خشكسالي با استفاده از شاخص‌هاي ماهواره‌اي خشكسالي و فاكتورهاي آسيب‌پذيري(مطالعه موردي: استان ايلام)

خشكسالي يك پديده اقليمي ناخوشايند است كه به‌طور مستقيم بر ابعاد مختلف جوامع انساني تأثير مي‌گذارد. به‌منظور آگاهي و انتخاب تصميم مديريتي مناسب، طراحي و توسعه يك رويكرد يكپارچه براي كنترل موثرتر اين پديده و ارائه هشدارهاي اوليه ضروري است. در اين مطالعه، دوازده شاخص مختلف سنجش از دور از ماهواره موديس (MODIS) و مدل رقومي ارتفاعي (DEM) براي پايش خشكسالي در طول فصل رشد براي سال‌هاي 2000-2018 مورد استفاده قرار گرفت. شاخص استاندارد شده بارش (SPI) با مقياس زماني يك تا 12 ماه به‌عنوان داده مرجع استفاده شد. سپس روابط بين 13 شاخص و SPI با مقياس­هاي زماني مختلف با استفاده از رويكرد يادگيري ماشين و تكنيك جنگل تصادفي مدل­سازي استفاده شد. از داده‌هاي رطوبت نسبي خاك، شاخص بارش-تبخير و تعرق استانداردشده (SPEI) و داده‌هاي عملكرد محصول به‌منظور اعتبارسنجي مدل استفاده شد. نتايج نشان داد كه جنگل تصادفي كاركرد خوبي (R2=0/88) براي شبيه سازي SPI دارد. در مرحله بعد با استفاده از مدل خشكسالي كه در مرحله قبل ساخته شد، شاخص خطر خشكسالي (DHI) بر اساس احتمال وقوع خشكسالي محاسبه شد. شاخص آسيب‌پذيري خشكسالي (DVI) نيز  با استفاده از  هفت شاخص اجتماعي و اقتصادي محاسبه شد. در نهايت، شاخص خسارت خشكسالي (DRI) با تلفيق شاخص خطر خشكسالي و شاخص آسيب پذيري خشكسالي براي استان ايلام به‌دست آمد. نتايج نقشه خسارت نشان داد كه دو شهرستان در معرض خسارت خشكسالي خيلي­شديد، چهار شهرستان در معرض خسارت زياد و چهار شهرستان در معرض خطر خشكسالي متوسط و كم قرار دارند. به‌طور كلي، نتايج اين مطالعه يك روش جامع براي ارزيابي خشكسالي منطقه­ا‌ي ارائه مي‌دهد. همچنين بر اساس اين مدل، مي‌توان شهرستان‌هاي با آسيب‌پذيري بالا را شناسايي كرد تا با ارائه برنامه‌هاي مديريتي به‌موقع به بهبود وضعيت كمك كند.