نقش بررسي‌هاي استريوگرافي در جهت‌يابي خطر مهاجرت بارخان‌هاي سوران در منطقه بلوچستان

تپه‌هاي ماسه‌اي منطقه مورد مطالعه در پايين‌دست حوضه آبخيز روتك و 40 كيلومتري غرب شهرستان سراوان (بلوچستان) و در حاشيه  شمالي اراضي زراعي منطقه واقع بوده و جهت مهاجرت و ميزان حمل ماسه از نظر زماني و مكاني از اهداف اصلي اين تحقيق است. از داده‌هاي سمت و سرعت باد ايستگاه‌هاي سراوان، خاش و ايرانشهر (1391-1385) براي بررسي ديناميك تپه‌ها استفاده گرديد. تپه‌هاي با مورفولوژي بارخان انتخاب و ژئومتري آنها به‌روش استريوگرافي و ميزان تحرك آنها به‌روش فرايبرگر و دين (1979) بررسي گرديد. نتايج نشان داد كه سمت پيشروي بارخانها در اين دوره از نظر زماني متنوع بوده ولي از نظر مكاني برآيند جهت پيشروي آنها از طرف غرب و شمال غرب بطرف شرق و جنوب شرق بوده است. در حاليكه بادهاي غالب از نظر فراواني وقوع عمدتا با جهت شمال شرقي وزيده اند (گلباد)، اما گلماسه‌ها و جهت پيشروي تپه‌ها در اغلب موارد با جهت باد غالب همخواني نداشتند. برآيند حركت تپه ماسه‌ها در اين دوره براساس درصد فراواني وقوع  ازطرف شمال غرب 28/9 %،  از طرف جنوب غرب و شمال غرب و بدون پيشروي 17/8%، از طرف جنوب شرق 10/7%، و از طرف غرب و جنوب 3/5% بوده است. نتايج روش استريوگرافي ديناميك لحظه‌اي بارخان‌ها را نيز در اين دوره عمدتا منطبق با گلماسه‌هاي حاصل از روش فرايبرگر و دين نشان دادند، بطوريكه ميزان حمل ماسه‌ها  بين 17 تا 20 m3/yr.m و شدت بادها كم انرژي بود. همچنين حمل ماسه‌هاي منطقه زماني صورت مي‌گيرد، كه سرعت آستانه فرسايش بيشتر يا حداقل مساوي 6/78 m/s باشد. اين نتيجه گيري از آن جهت حائز اهميت است كه مي‌تواند در طراحي شبكه بادشكن‌ها مورد استفاده قرار گيرد.  بدين معني كه براي تثبيت تپه‌ها شبكه‌هاي بادشكن بايد عمود بر جهات وزش بادهاي غرب تا شمال غرب تعبيه شوند، و سرعت باد در بين رديف‌هاي بادشكن هم نبايد از 6/78 m/s  تجاوز نمايد.