مقايسه اثربخشي آموزش اختصاصي‌سازي حافظه سرگذشتي و درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر پريشاني هيجاني بيماران ديابتي مبتلا به افسردگي

زمينه و هدف: از مشكلات شايع در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 داراي علائم افسردگي پريشاني هيجاني است كه سبب به وجود آمدن پيامدهاي منفي متعددي براي اين افراد مي‌شود، بنابراين پژوهش حاضر با هدف مقايسه اثربخشي آموزش اختصاصي‌سازي حافظه سرگذشتي و درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر پريشاني هيجاني بيماران ديابتي مبتلا به افسردگي انجام پذيرفت. مواد و روش‌ها: روش پژوهش نيمه آزمايشي با طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون و دوره پيگيري سه ماه بود. جامعه آماري پژوهش شامل افراد مبتلا به ديابت نوع دو داراي افسردگي مراجعه‌كننده به مراكز درماني شهر اصفهان در شش‌ماهه اول سال 1400 بود. نمونه نهايي پژوهش شامل 50 نفر از افراد مبتلا به ديابت نوع دو داراي افسردگي بود كه به‌صورت نمونه‌گيري در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفي در گروه هاي آزمايش و گواه جاي‌دهي شدند. سپس گروه‌هاي آزمايش آموزش اختصاصي‌سازي حافظه سرگذشتي (8 جلسه 90 دقيقه‌اي) و درمان مبتني بر پذيرش و تعهد (7 جلسه 90 دقيقه‌اي) به شكل جداگانه را طي دو ماه دريافت نمودند. گروه گواه مداخلات را دريافت نكرده و در انتظار دريافت اين مداخلات بودند.ابزارهاي مورداستفاده شامل پرسشنامه پريشاني هيجاني بود. تجزيه‌وتحليل داده‌ها توسط نرم‌افزار (SPSS-23) و با تحليل واريانس آميخته و آزمون تعقيبي بونفرني صورت گرفت. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه آموزش اختصاصي‌سازي حافظه سرگذشتي و درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر پريشاني هيجاني بيماران ديابتي مبتلا به افسردگي تأثير معناداري دارد (0.001 p). همچنين نتايج آزمون تعقيبي بيانگر آن بود كه بين ميزان اثربخشي دو درمان بر پريشاني هيجاني تفاوت معناداري وجود ندارد (0.05≤p). نتيجه‌گيري: يافته‌هاي پژوهش حكايت از آن داشت كه درمانگران مي‌توان از پروتكل اختصاصي سازي حافظه سرگذشتي و درمان مبتني بر پذيرش و تعهد براي كاهش پريشاني هيجاني بيماران ديابتي مبتلا به افسردگي استفاده كنند.