ارزيابي خصوصيات كمي و كيفي علوفه و دانه اكوتيپ هاي بومي چاودار در ايران

منابع ژنتيكي بومي چاودار در ايران داراي سازگاري و تنوع بالايي مي‌باشد كه تأمين علوفه موردنياز در اقليم هاي مختلف و متنوع كشورمان را مقدور مي سازد. در اين پژوهش تعداد نُه اكوتيپ چاودار، به‌همراه ارقام تجاري چاودار، جو و تريتيكاله در سه سال زراعي 94-93، 96-95 و 97-96 در مزرعه تحقيقاتي مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر در كرج ارزيابي شدند. پژوهش شامل سه آزمايش جداگانه در قالب طرح بلوك كامل تصادفي در سه تكرار بود. بررسي صفات فنولوژيكي، مرفولوژيكي و زراعي اكوتيپ‌ها در سال‌هاي مختلف نشان داد اثر متقابل سال و اكوتيپ بر همه صفات به‌جز صفت روز تا گلدهي معني‌دار بود. براساس عملكرد علوفه خشك اكوتيپ شماره 119 چاودار داراي بالاترين ميانگين بود و رقم تريتيكاله پايين ترين ميانگين را به‌خود اختصاص داد (به‌ترتيب 5.68 و4.14 تن در هكتار). همبستگي صفات عملكرد علوفه، عملكرد دانه و وزن هزاردانه با سطح برگ پرچم معني‌دار شد. براساس مقايسه درصد ديواره سلولي بدون همي‌سلولز در علوفه، اكوتيپ شماره 119 و رقم جو والفجر به طور معني‌داري پايين تر از ساير نمونه ها بودند (به‌ترتيب 60 و 56 درصد). براساس ميانگين فيبر موجود در علوفه نيز اكوتيپ شماره 119 پايين ترين ميانگين را به‌خود اختصاص داد (33 درصد). لذا به‌نظر مي رسد اكوتيپ شماره 119 علاوه بر پتانسيل بالاي توليد علوفه، داراي كيفيت علوفه مطلوبي نيز مي‌باشد.