تدوين سناريوهاي توسعۀ منطقه‌اي (مطالعۀ موردي: استان مازندران)

روند سرعت تغيير فضاهاي جغرافيايي چنان است كه قدرت و توان بشر نمي‌تواند آن را پيش‌بيني كند. به‌منظور آمادگي در برابر تغييرات محيطي، مطالعات آينده‌نگاري جايگزين تكنيك‌هاي پيش‌بيني و برنامه‌ريزي سنتي شده است. برنامه‌ريزي سناريو، تكنيكي است كه با در نظر گرفتن عدم قطعيت‌هاي محيطي، آينده‌هاي متفاوتي را ارائه مي‌دهد. در پژوهش حاضر تلاش بر آن است تا با رويكرد سناريونويسي، به تدوين سناريوهاي آينده توسعه استان مازندران پرداخته شود. براي اين منظور از روش دلفي و نظرخواهي از خبرگان استان، براي شناسايي نيروهاي پيشران توسعه استان و عدم قطعيت‌هاي احتمالي پيش‌رو استفاده شده است. در ادامه، متغيرهاي اوليه در چارچوب ماتريس اثر متقاطع در نرم‌افزار آينده‌نگار ميك‌مك تعريف شد. درنهايت، با توجه به امتياز بالاي تأثيرگذاري مستقيم و غيرمستقيم مشخص شد، 18 عامل اصلي كليدي در آينده توسعه‌ منطقه‌اي استان مازندران تأثيرگذارند. اين عوامل به‌عنوان پايه اصلي تدوين وضعيت‌هاي احتمالي و سناريونگاري توسعه‌ منطقه‌اي استان مازندران، در اين پژوهش بحث شده‌اند.‌ براي به دست آوردن سناريوها از نرم‌افزار سناريو ويزارد استفاده شده است. نتايج نشان داد، درمجموع، 68 وضعيت مختلف براي 18 عامل كليدي طراحي شد كه اين وضعيت‌ها طيفي از شرايط مطلوب تا نامطلوب را در بر گرفتند و تعداد وضعيت‌هاي هر عامل متناسب با ميزان پيچيدگي شرايط استان بين سه تا چهار حالت متغير بوده است. درمجموع، ۱۱ سناريو با توجه به درجه‌ مطلوبيت آن‌ها به سه گروه تقسيم شدند كه هريك از گروه‌ها شامل چند سناريو با ويژگي‌‌هاي تقريباً مشترك با تفاوت كم در يك يا چند وضعيت از ميان 18 عامل كليدي هستند.