بررسي ويژگي‌هاي زيستي پروانه دم‌قهوه‌اي برگ‌خوار بلوط (.Euproctis chrysorrhoea L) و مقدار آلودگي آن در جنگل‌‌هاي ارسباران

پروانه دم‌قهوه‌‌اي برگ‌خوار بلوط (.Euproctis chrysorrhoea L) يكي از مهم‌‌ترين آفات برگ‌خوار درختان بلوط در جنگل‌‌هاي ارسباران است. اين پژوهش با هدف بررسي ويژگي‌هاي زيست‌‌شناسي، پراكنش و تغييرات جمعيتي اين آفت در هشت رويشگاه از شهرستان‌‌هاي اهر و هوراند از توابع استان آذربايجان شرقي در سال‌هاي 1399 و 1400 انجام شد. پس از انتخاب 20 درخت بلوط (.Quercus petraea (Matt.) Liebl) در هر رويشگاه، 10 لانه زمستان‌‌گذران از هر درخت نمونه جمع‌‌آوري و به آزمايشگاه منتقل شدند. لاروهاي زمستان‌‌گذران شمارش و با ترازوي ديجيتالي حساس وزن شدند. دوره زندگي آفت در شرايط صحرايي بررسي و عرض كپسول سر لاروها نيز با استفاده از لام مدرج اندازه‌‌گيري شد. براي بررسي تفاوت رويشگاه‌هاي مورد مطالعه ازنظر ميانگين تعداد و وزن لاروهاي موجود در لانه‌‌هاي زمستان‌‌گذران و مقايسه ميانگين آن‌ها به‌ترتيب از آزمون‌هاي‌ تجزيه واريانس و دانكن استفاده شد. نتايج نشان داد كه پروانه دم‌قهوه‌‌اي برگ‌خوار بلوط، پنج سن لاروي دارد. اغلب لاروهاي درون لانه‌‌هاي زمستان‌‌گذران (حدود 90 درصد)، مربوط به سن سوم لاروي بودند. همه درختان بلوط نمونه در همه رويشگاه‌‌هاي مورد مطالعه به اين آفت آلوده بودند. به‌طوري‌كه روي هر درخت نمونه، حداقل چندين لانه لاروي مشاهده شد. ميانگين تعداد و وزن لاروهاي درون لانه‌‌ها در رويشگاه‌‌هاي سه‌‌گانه هوراند در يك گروه قرار گرفتند و به‌طور معني‌‌داري بيشتر از رويشگاه‌‌هاي شهرستان اهر بودند. مبارزه با اين آفت در شهرستان اهر ازجمله قطع و جمع‌‌آوري لانه‌‌هاي لاروي مي‌تواند در كاهش تعداد لاروهاي آفت در اين منطقه نسبت به شهرستان هوراند مؤثر بوده باشد.