بررسي استقرار خزه‌هاي داراي ارزش‌ زينتي بر روي تنه درختان پوسيده و رابطه آن‌ها با درختان ميزبان براي استفاده در فضاي سبز

امروزه جايگاه و ارزش زيبايي‌شناختي خزه‌ها به‌عنوان گياهان ابتدايي و هميشه‌سبز در طراحي چشم‌انداز‌هاي طبيعي و انسان‌ساخت رو به افزايش است. ازجمله اقدام‌هاي مؤثر در راستاي حفاظت از تنوع ‌زيستي خزه‌ها و استفاده از آن‌ها در بوم‌سازگان‌هاي ديگر به‌ويژه فضاي سبز شهري مي‌توان به مطالعه نحوه توزيع مكاني گونه‌هاي خزه، اثر متقابل ‌آن‌ها بر درختان ميزبان و بررسي فراواني، تاج‌پوشش و تنوع آن‌ها در طول زمان اشاره كرد. در پژوهش پيش‌رو، وضعيت استقرار گونه‌هاي خزه داراي ارزش زينتي بر روي تنه و چوب‌هاي ميزبان شامل راش (Fagus orientalis Lipsky)، ممرز (Carpinus betulus L.)، توسكا ييلاقي (Alnus subcordata C.A.Mey.)، بلوط بلندمازو (Quercus castaneifolia C.A.Mey.) و افراپلت (Acer velutinum Boiss.) در چهار دوره شش‌ماهه با استفاده از شاخص‌هاي درصد تاج‌پوشش، تنوع آلفا و بتا و تعيين گونه معرف با استفاده از شاخص ارزش معرف ارزيابي شد. نتايج نشان داد كه درمجموع، 28 گونه خزه مربوط به 15 جنس و 12 خانواده بر روي درختان ميزبان مستقر شده بودند. به‌طوركلي تنوع، فراواني و تاج‌پوشش خزه‌ها در پايان دوره چهارم، عملكرد كاهشي داشتند. بيشترين و كمترين فراواني گونه‌هاي خزه به‌ترتيب روي درختان ممرز و افراپلت مشاهده شد. بررسي برهم‌كنش خزه‌ها با درختان ميزبان نشان داد كه راش و ممرز، بيشترين گونه‌هاي معرف تركيبي را دارند. درصد تاج‌پوشش خزه‌ها، عملكردي متفاوت نسبت به تنوع و فراواني آن‌ها داشت. به‌طوري‌كه در پايان دوره زماني، بيشترين افزايش درصد تاج‌پوشش خزه در افراپلت با كمينه شاخص‌هاي تنوع و فراواني مشاهده شد. به‌طوركلي، نتايج اين پژوهش تأكيد مي‌كند كه در انتخاب مناسب‌ترين گونه‌هاي خزه‌اي براي كاشت در بوم‌سازگان‌هاي ديگر بايد تلفيقي از معيارهاي درصد تاج‌پوشش، فراواني گونه‌ها و رابطه آن‌ها با درختان ميزبان در نظر گرفته شوند.