معرفي و نقد كتاب روش‌شناسي علم اقتصاد اسلامي با رويكرد واقعيت نهادي

كتاب روش‌شناسي علم اقتصاد اسلامي با رويكرد واقعيت نهادي به‌‌منظور كتاب درسي مقطع كارشناسي ‌ارشد و دكتري رشتۀ اقتصاد اسلامي تدوين شده است. نويسندۀ كتاب تلاش كرده است تا با استفاده از مفهوم نهاد ميان احكام شريعت، به‌عنوان اموري اعتباري، با واقعيت‌هاي اقتصادي ارتباط برقرار كند و نتيجه بگيرد كه چون اعتباريات در جوامع اسلامي با ساير جوامع متفاوت است، واقعيت‌هاي اجتماعي و اقتصادي موردمطالعه در علوم اجتماعي و اقتصادي در جوامع اسلامي نيز متفاوت است و درنتيجه علم اقتصاد اسلامي نيازمند روش شناخت متفاوتي با علم اقتصاد متعارف است. نويسنده فهرستي از نهادهاي برگرفته از احكام شريعت و نحوۀ اثرگذاري آن‌ها بر واقعيت‌هاي اجتماعي را مطرح مي‌كند. اشكال اصلي كتاب در دورشدن از مباحث روش‌شناسي علم است و تقريباً هيچ بحثي دربارۀ ارزيابي نظريات اقتصاد اسلامي يا ملاك علمي‌بودن اين نظريات مطرح نشده است. بخش زيادي از كتاب به ذكر معرفت‌هاي درجۀ ‌يك اقتصاد اسلامي و تفاوت آن‌ها با اقتصاد نئوكلاسيك پرداخته است. نويسنده از برخي مفاهيم نهادگرايي استفاده كرده است، بدون ‌اين‌كه رابطۀ مباني، مفروضات، و ارزش‌هاي اين مكتب را با اقتصاد اسلامي روشن ساخته باشد. هم‌چنين، در نقد مباني اقتصاد نئوكلاسيك بر ساير مكاتب اقتصادي، ازجمله مكتب تاريخي آلمان و اقتصاد رفتاري و نهادگرا، تكيه شده است، درحالي‌كه انتظار مي‌رفت نويسنده از منظر اقتصاد اسلامي به نقد مكتب نئوكلاسيك بپردازد. پيش‌نهاد مي‌شود عبارت «روش‌شناسي» از عنوان كتاب حذف شود و در چاپ بعدي اصلاحات اساسي در محتواي كتاب صورت گيرد.