انسان آزمايشگاهي و مخدوش‌سازي خانوادۀ ژنتيكي با تأكيد بر نگاه چالشي فوكوياما به فن‌آوري زيستي مدرن

ناباروري، يكي از مشكلاتي است كه در جامعۀ انساني از گذشته تا به امروز وجود داشته؛ اما همراه با پيشرفت جامعه و صنعتي شدن مخاطر‌هاي آن نيز افزون گرديده است. اين معضل به‌وسيلۀ فن‌آوري زيستي جديد، راه‌حل‌هايي به ارمغان آورده است، اما به موازات آن چالش‌هايي ايجاد كرده كه ناديده گرفتن و گذر از آن قادر است فجايع اجتماعي و اخلاقي خوف‌ناكي ببار آورد. مسائلي كه ژرفاي آن از قلم انديشمندي چون «فوكوياما» نهيبي بر آيندۀ سرشت انساني است. فوكوياما چنين چالش‌هايي را وراي جوامع به‌شكل ريشه‌اي، معطوف به هويت انساني ارزيابي مي‌كند، اما واقعيت آن است كه چنين فن‌آوري‌هايي، بيش از آن‌كه معضلات انفجارگونۀ آن در عرصۀ جهاني نمايان شود؛ در هر جامعه، حفره‌هاي فرهنگي و اجتماعي متعددي ايجاد خواهد كرد. در پژوهش حاضر، ضمن تكيه‌بر ديدگاه فوكوياما و بحث و بررسي نظريۀ او، با نگاهي بومي، مسأله بازبيني و حلاجي شده است. مباحث گوياي آن است كه با توجه به بسترهاي فرهنگي، اجتماعي و اعتقادي و هم‌چنين فقدان نظارت در عرصۀ تبادلي و نيز عدم شفافيت در زمينۀ حقوقي، به‌كارگيري اين فن‌آوري در ايران با چالش‌هاي نوظهوري مواجه گرديده است كه ضرورت توجه ويژۀ محققين و صاحب‌نظران علوم اجتماعي و رفتاري را دو چندان مي‌سازد.