پتانسيل‏ سنجي توسعه ژئوتوريسم در مناطق پيراموني شهرهاي مناطق خشك (مطالعه موردي‏: شهر جديد ايوانكي)

ژئوتوريسم يكي از اركان گردشگري است كه بر چشم ‏اندازها، فرم‏ ها، و فرايندهاي به ‏وجودآورنده‌ آن‏ها تأكيد دارد. بديهي است هر منطقه ‏اي با توجه به محيط جغرافيايي خود از استعدادها و جذابيت ‏هاي متفاوتي برخوردار است. شهر جديد ايوانكي در غرب استان سمنان جزو مناطقي است كه از يك سو در حاشيه‌ منطقه‌ خشك ايران و از سوي ديگر در پاي كوه‏ هاي البرز قرار گرفته و به‏نظر مي ‏رسد پتانسيل زيادي براي توسعه‌ صنعت ژئوتوريسم داشته باشد. با توجه به اهميت موضوع، هدف از انجام اين پژوهش پتانسيل‏ سنجي ژئوسايت‏ هاي پيرامون شهر جديد ايوانكي است. براي دستيابي به اين هدف، داده‏هاي اصلي پژوهش را اطلاعات اسنادي، مصاحبه، و مشاهدات ميداني تشكيل داده ‏اند. همچنين، براي تحليل داده ‏ها نرم‏افزار‏هاي ARCGIS و SPSS ابزارهاي اصلي پژوهش را تشكيل داده ‏اند. در اين راستا، ضمن انجام بررسي ‏هاي كتابخانه‏ اي و مصاحبه، ژئوسايت ‏هاي منطقه شناسايي شده است. سپس، با به ‏كارگيري روش‏ هاي كامنسكو، كوباليكوا، و روش بومي به ‏عنوان ابزارهاي مفهومي، به ارزيابي ژئوسايت ‏هاي مورد اشاره در پيرامون منطقه‌ مورد بررسي پرداخته شده است. هدف از به‏كارگيري سه روش يادشده آزمون ‏سنجي و ارزيابي اين مدل ‏ها و انتخاب بهترين مدل سازگار با شرايط منطقه بوده است. بنابراين، به ‏منظور تعيين ارزش نهايي ژئوسايت‏ ها، امتياز نهايي هر ژئوسايت در هر روش به ‏صورت درصد از مجموع به‏ دست آمده است و درنهايت با به ‏دست‏ آوردن ميانگين درصد هر سه روش، ارزش نهايي هر ژئوسايت محاسبه شده است. بر اساس نتايج به ‏دست‏ آمده، در بين ژئوسايت‏ هاي منطقه، ژئوسايت تنگه‏ واشي با ميانگين 79/6 امتياز داراي بالاترين امتياز است و بعد از اين ژئوسايت نيز ژئوسايت ‏هاي تونل نمكي و معادن نمكي به‏ترتيب با 78/1 و 72/6 امتياز داراي بالاترين ميانگين امتيازند. مجموع نتايج به ‏دست‏ آمده بيانگر اين است كه قرارگيري شهر جديد ايوانكي در حدفاصل ژئوسايت‏ هاي مناطق كوهستاني و كويري سبب شده است تا اين شهر پتانسيل بالايي به‏ عنوان يكي از مراكز گردشگري داشته باشد.