رويكردي راهبردي به سازمان‌دهي فضايي با تاكيد بر همگرايي در معماري پايدار و پدافند غيرعامل

نظر به تاثيرات مخرب ناشي از انقلاب صنعتي و پيشرفت‌هاي تكنولوژي در دهه‌هاي اخير، حفظ سرمايه‌ها و منابع طبيعي و همچنين كاهش پيامدهاي نامطلوب ماشيني شدن در تمام ابعاد آن در سراسر جهان مورد توجه ويژه قرار گرفته‌ و جامعه بشري را به سمت مفهوم مهم پايداري در كليه زمينه‌ها بويژه سه حوزه كلان زيست‌محيطي، اجتماعي و اقتصادي سوق داده است. اما بايد اذعان داشت كه مفهوم پايداري، علاوه بر سه حوزه مذكور كه عمدتا در شرايط معمول، مورد توجه و بررسي قرار مي‌گيرد در شرايط بحران نيز از اهميت ويژه‌اي برخوردار مي‌باشد. به عبارتي چون بشر از ابتداي خلقت تا كنون در ميان تهديدها زندگي كرده ضرورت پرداختن به اين مهم، زمينه‌ساز توجه به مفهوم پدافند غيرعامل جهت حفظ پايداري در شرايط غيرمعمول بويژه در برخي از زمينه‌هاي مشخص از جمله معماري است. در واقع با توجه به اينكه خلق فضاي معماري بايد در جهت پاسخگويي مناسب عملكردي و ايجاد كيفيت‌هاي مطلوب فضايي در شرايط زماني و مكاني مختلف باشد لذا مي‌توان تمهيداتي فراهم آورد كه به عنوان يك واسطه به تقويت قدرت دفاعي نيز كمك كند. با اين توضيح، مهم‌ترين دغدغه پژوهش حاضر، دستيابي به الگويي مبتني بر سازمان‌دهي فضايي در فرآيند طراحي معماري است كه با هدف تقويت وجوه اشتراك و تعديل وجوه افتراق راهبردهاي پايداري در شرايط امن و بحران با قابليت اطمينان قابل قبولي به منظور بهينه‌سازي طرح پيگيري شود. لازم به ذكر است كه اين تحقيق از منظر هدف از نوع كاربردي و از منظر روش به صورت توصيفي - تحليلي و به عبارتي يك تحليل محتواي كيفي مي‌باشد كه از طريق مطالعات اسنادي و جمع‌آوري داده‌هاي كيفي مستند از ادبيات پژوهش و بهره‌گيري از روش كدگذاري توصيفي متعاقب نظرسنجي از خبرگان به واسطه تكنيك دلفي به استنباط مولفه‌هاي شكل‌دهنده متغيرهاي اصلي مسئله منجر شده و متعاقبا تجزيه و تحليل داده‌ها از مجراي استدلال منطقي به سرانجام رسيده است. بر مبناي مطالعات انجام شده چنين استنتاج مي‌شود كه برخي عوامل تامين‌كننده پايداري در شرايط امن و بحران، يكديگر را تقويت كرده و برخي عوامل، در صدد تضعيف يكديگر هستند. لذا با توجه به نوع كاربري ساختمان‌ها و ساير شرايط زمينه‌اي بايد به نحو مقتضي، تصميم‌گيري نمود و مواضعي اتخاذ كرد كه سازمان‌دهي فضايي به تقويت عوامل همسو و تعديل تقابل عوامل ناهمسو منجر گردد.