طبقه‌بندي و تحليل فني- اقتصادي انواع رمزارزش‌ها از منظر چارچوب كلان نظام پولي در اقتصاد اسلامي

در سال‌هاي اخير با تعريف و گسترش پديده جديدي تحت عنوان ارزهاي رمزنگاري‌شده و رمزدارايي‌ها، شاهد بحث‌هاي علمي و چالشي در زمينه موضوع‌شناسي دقيق اين پديده و مسائل فقهي و شرعي مبادله آنان در چارچوب اقتصاد اسلامي بوده‌ايم. اگرچه شروع اين پديده با معرفي بيت‌كوين در سال 2008 ميلادي بود، ولي به‌مرورزمان در دهه اخير با گسترش فناوري‌ها و پيمان‌نامه‌هاي اجماع، رشد و گسترش چشم‌گيري در اين پديده رخ داد، تا جايي كه امروزه بيش از هفده هزار رمزارزش با ماهيت‌هاي مختلف به‌صورت رسمي فهرست شده‌اند. ازآنجاكه يكي از مسائل مهم در ارائه حكم شرعي و اسلامي، شناخت كامل موضوع و انواع و اقسام آن است، در اين مقاله سعي شده است كه موضوع‌شناسي دقيقي از اين هفده هزار رمزارزش ارائه گردد و سپس با توجه به اصول، ضوابط و معيارهاي پول در چارچوب عام نظام پولي اسلامي، انواع اين رمزارزش‌ها مورد تحليل و بررسي قرار گيرد. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه اولاً از منظر فني با توجه به شيوه‌هاي اجماع و پشتوانه مي‌توان رمزارزش‌ها را به دودسته كلي «باثبات» و «بي‌ثبات» تقسيم‌بندي نمود. ثانياً از منظر اقتصادي برخي از رمزارزش‌ها ماهيت پولي دارند و برخي ديگر ماهيت دارايي دارند. ثالثاً از بين انواع رمزارزش‌ها، آن‌هايي كه باثبات و با پشتوانه دارايي يا كالا طراحي‌شده‌اند، نسبت به ساير رمزارزش‌ها، قرابت بيشتري با اصول و ضوابط نظام پولي اسلامي دارند و ضوابط را بيشتر رعايت مي‌كنند.