تأملي در همانندي مفهوم غرر و عدم تقارن اطلاعات در عقد بيمه و ضمانت اجراي آن

امروزه، عدم تقارن اطلاعات به‌مثابه عدم برابري اطلاعات نزد دو طرف و طبعاً جهل احدي از آن‌ها در خصوص اموري مربوط به قرارداد، به‌عنوان يك واقعيت در قراردادها وجود دارد. اين جهل نسبي يكي از طرفين قرارداد، طيف گسترده‌اي از خفيف تا قوي دارد. از منظر فقه اسلامي، عدم تقارن اطلاعات شديد، اقتصاد قرارداد و نظمِ بنيان‌گذارده شده توسط اراده طرفين را دچار اختلال نموده و با ضمانت اجراي غرر مواجه مي‌نمايد.در اين مقاله با اتكا بر منابع كتابخانه‌اي و با رويكرد تحليلي- توصيفي، سعي بر تبيين و تميز دو مفهوم عدم تقارن اطلاعات و غرر و نيز ضوابط شناسايي آن در عقد بيمه گرديده است. عقد بيمه از اين منظر محور قرارگرفته است كه از سويي به جهت ماهيت قرارداد، اطلاعات در آن اهميت دو‌چنداني دارد و از سوي ديگر شبهه غرري  بودن در خصوص آن مطرح‌شده كه با  توجه به ماهيت مسامحه‌اي آن و درج جهل مزبور در ذات قرارداد با علم و قصد طرفين  به شبهه مزبور پاسخ داده شده است، اما نكته ظريف در اين خصوص اينكه، ماهيت مسامحه‌اي عقد بيمه، منجر به اين امر نخواهد گرديد كه هرگونه جهل و عدم تقارن اطلاعاتي در قرارداد پذيرفته‌شده و غرر در آن مصداق نيابد.