آشكارسازي رخداد امواج گرما در سايت‌هاي پايش زوال زاگرس استان چهارمحال و بختياري

يكي از مهمترين چالش‌هايي كه امروز اكوسيستم جنگلي زاگرس با آن مواجه است پديده زوال بويژه در درختان بلوط كه گونه غالب است، مي باشد. پديده زوال از عوامل متعدد طبيعي و انساني متاثر است در بين عوامل طبيعي امواج گرما بعنوان پيامد تغيير اقليم در دو دهه اخير ظهور پيدا كرده و به زوال جنگل هاي زاگرس كمك كرده است. به منظور آشكارسازي تاثير امواج گرما بر زوال جنگلهاي زاگرس استان چهار محال و بختياري پايش مهمترين ويژگي‌هاي امواج گرما شامل فراواني روز همراه با موج گرم، تعداد رخدادهاي موج گرم و تداوم امواج گرم در چهار سايت پايش زوال زاگرس مورد بررسي قرار گرفت. از اطلاعات روزانه نزديكترين ايستگاه‌هاي سينوپتيك به سايت‌هاي زوال براي يك دوره كامل اقليمي(1991-2019) استفاده شد. ويژگي‌هاي امواج با استفاده از نرم‌افزار ClimPACT در محيط برنامه‌نويسي R 2.10 محاسبه شدند. سال شروع موج گرما در سايت‌هاي زوال و روند تغييرات و خطاي شيب روند و معني‌داري تغييرات با P-value= 0.05 استخراج شد؛ نتايج نشان داد كه همه شاخص هاي موج گرما در سايت هاي پايش زوال روند افزايشي و معني داري داشتند شاخص فراواني روز همراه با موج گرم در سايت هاي پايش چيگو و قلعه سماع از 7 روز همراه با موج گرم شروع و به 39 روز در سال 2019 رسيد. در دو سايت گل سفيد و رحيم آباد 10 روز همراه با موج گرم در سال 2005به 38 روز در سال 2014 رسيد. بيشترين فراواني رخداد موج گرم در سايت هاي زوال چيگو و قلعه سماع در سال2015 شش رخداد بود. در دو سايت گل سفيد و رحيم آباد بيشترين تعداد رخداد موج گرم در سال2014 هفت رخداد بود. بررسي شاخص فراواني تداوم رخداد موج گرم در دو سايت زوال چيگو و قلعه سماع نشان داد كه بيشترين تداوم رخداد موج گرم در سال 2018 به مدت 32 روز بود. در دو سايت زوال گل سفيد و رحيم آباد نيز بيشترين تداوم رخداد موج گرم در سال 2018 به مدت 14 روز بود. مقايسه ويژگي هاي موج گرم بين سايت هاي پايش زوال نشان داد كه در سايت هاي زوال چيگو و قلعه سماع كه در عرض جغرافيايي پايين تري قرار دارند، همه ويژگي هاي موج گرما شدت بيشتري داشتند. با توجه به روند افزايش گرمايش جهاني و موقعيت جنگل هاي زاگرس استان چهارمحال و بختياري، انتظار مي رود در آينده افزايش تعداد روزهاي همراه با موج گرم، تعداد رخدادهاي موج گرم و تداوم بيشتر امواج گرما با شدت بيشتر ادامه داشته باشد. بنابراين، مديران و تصميم گيران بايد راهكارهاي سازگاري با اين تغييرات را براي حفظ اكوسيستم اتخاذ كنند.