تاثير مديريت عشايري بر تغييرات پوشش گياهي مراتع سامانه عرفي دهنه سنگ لار

با تغييرات ايجاد شده در نحوه مديريت مراتع عشايري كه نمود آن جايگزيني دولت در تنظيم تقويم كوچ و مديريت مراتع با عشاير است و نظر به محدوديتهاي نظام دولتي، موضوع امكان سنجي واگذاري دوباره اين مسئوليت به عشاير و فراهم كردن زمينه نقش آفريني آنها در مديريت مراتع به عنوان يكي از راهكارهاي برون رفت از وضع نامناسب و ناكارآمد نظام مديريت كنوني مطرح شده است. ازاين رو سازمان امور عشاير، مؤسسه تحقيقات جنگلها و مراتع كشور و سازمان جنگلها، مراتع و آبخيزداري كشور ورود به مسئله را از مسير متكي به نتايج تحقيق موضوعي منطقي تشخيص دادند. پس از تشكيل جلسات متعدد، مرتع ييلاقي دهنه سنگ لار طايفه هداوند به عنوان پايلوت انتخاب شد تا تأثير مديريت عشاير و حمايت ارگانها از آنان بر تغييرات پوشش گياهي در اين منطقه مورد آزمون قرار گيرد. شاخص هاي مورد ارزيابي پوشش، ظرفيت، وضعيت، گرايش و درصد بهره برداري در دو مرحله قبل از ورود و پس از خروج عشاير از مراتع تعيين شدند. بدين منظور، نمايندگاني از سوي عشاير معرفي و اجراي پروژه در قالب تفاهم نامه اي بين ارگانهاي يادشده در بالا و نمايندگان عشاير منعقد شد. مراحل مطالعاتي پروژه به شكل مديريت تعريف شده به مدت 4 سال از سال 1394 آغاز شد. نتايج حاصل از تجزيه واريانس، اثر سال را بر شاخص هاي درصد پوشش گياهي بعد از چرا و باقيمانده توليد درسطح احتمال 5 درصد معني دار نشان داد. همچنين مقايسه ميانگين دادهها در طول سالهاي تحقيق نشان داد، بيشتر شاخص هايي كه براي تعيين وضعيت، گرايش، ظرفيت و درصد بهره برداري در دو مرحله قبل از ورود و بعد از خروج عشاير از مرتع ارزيابي شدند، پس از اعمال مديريت، تغييراتي در بهبود شرايط پوشش گياهي از خود نشان دادند. دليل اصلي توفيق آنان با نظام بهره برداري خانوادگي و حضور مأموران حفاظتي محيطزيست و منابع طبيعي در منطقه مرتبط دانسته شد. بنابراين به نظر ميرسد، اين الگو به شرط همكاري ارگانهاي مرتبط با نمايندگان عشايري، در مديريت مراتع ساير مناطق مشابه نيز مي تواند تعميم داده شود.