رشد و جذب فلزات سنگين نهال‌هاي دو ساله دو كلن صنوبر كبوده در خاك آبياري شده با پساب شهري

اين پژوهش با هدف بررسي عملكرد نهال‌هاي دو كلن صنوبر كبوده پس از دو فصل رويش در خاك آبياري شده با پساب شهري انجام شد. بدين منظور آزمايشي گلداني به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با دو فاكتور 1) خاك متاثر از نوع آبياري در دو سطح و 2) كلن صنوبر در دو سطح انجام شد. در هر دو كلن صنوبر كبوده، پس از دو فصل رويش، افزايش معني‌دار پارامترهاي رشد، سطح برگ، زي‌توده اندام‌گياهي و جذب و تجمع عناصر غذايي و فلزات سنگين در اندام‌هاي گياهي نهال‌هاي تيمارشده با خاك متاثر از پساب شهري نسبت به نهال‌هاي شاهد (خاك آبياري شده با آب معمولي) مشاهده شد. در هر دو كلن صنوبر، بيشترين جذب و تجمع عناصر آهن، مس، نيكل، كروم و سرب در ريشه و عناصر روي و منگنز در برگ ديده شد. دو كلن صنوبر كبوده پس از دو فصل رويش، از نظر رشد و توليد زي‌توده تفاوت معني‌داري را نشان ندادند، اما تاثير كلن بر جذب و تجمع اغلب عناصر غذايي كم‌مصرف و فلزات سنگين در اندام‌هاي گياهي معني‌دار بود. به‌طوركلي نهال‌هاي كلن P. alba 20/45 مقادير بيشتري از عناصر غذايي كم‌مصرف و فلزات سنگين را در اندام‌هاي گياهي خود تجمع دادند. شاخص مقاومت انداز-گيري شده دو كلن صنوبر كبوده پس از دو فصل رويش در خاك متاثر از پساب شهري بالاي 100 درصد بود و دو كلن از نظر اين شاخص تفاوت معني‌داري را نشان ندادند. با توجه به عملكرد مناسب نهال‌هاي دو كلن صنوبر كبوده در خاك متاثر از پساب شهري پس از دو فصل رويش، اين دو كلن صنوبر كبوده براي زراعت چوب در اراضي متأثر از پساب هاي شهري مي توانند پيشنهاد شوند.