ارزيابي خشك سالي و مداخلات انساني در كاهش ذخاير آب زيرزميني

مديريت و برنامه‌ريزي صحيح جهت جلوگيري از كاهش سطح آب زيرزميني، نيازمند شناخت عوامل، شاخص‌ها و معيارهاي تغييرات تراز آب زيرزميني در مناطق تحت تأثير اين پديده است. بنابراين براي آگاهي از وضعيت نوسانات سطح آب‌هاي زيرزميني لازم است مطالعات دقيقي به منظور برنامه‌ريزي، بهره‌برداري و نگهداري طرح‌هاي توسعه منابع آب و پيش‌بيني و هشدار به موقع دوره‌هاي خشكسالي، صورت پذيرد. بدين منظور در مطالعه حاضر به بررسي روند تغييرات آب زيرزميني در آبخوان‌هاي محدوده مطالعاتي ماهيدشت ‏در استان كرمانشاه در يك دوره آماري 35 ساله منتهي به سال 1396پرداخته شد. سپس تاثير انواع‎ ‎ خشك‌سالي ها‎ ‎بر‎ ‎روند تغييرات تراز آب زيرزميني با استفاده از شاخص‌هاي خشك‌سالي PDSI، GRI و SDI و همچنين تغييرات سطح زيركشت اراضي زراعي آبي و ديم مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. بر اساس نتايج بالاترين سطح آب زيرزميني مربوط به نواحي ‏جنوب شرقي و حدود ‏1531 متر‏ است. تغييرات سطح آب زيرزميني در دشت ماهيدشت به طور كلي ‏روندي نزولي دارد و سطح آب زيرزميني در طول دوره مطالعاتي با افتي برابر 24/78 متر روبرو ‏بوده است. ‏همچنين نتايج همبستگي پايين دو شاخص خشك‌سالي اقليمي و آب هاي سطحي با آب‌هاي زيرزميني نشان دادكه عامل افت سطح آب در آبخوا‌‌ن‌هاي دشت بر اثر عدم مديريت و برداشت‌هاي بي‌رويه مي باشد. اگرچه آبخوان ماهيدشت به عنوان مطالعه موردي در اين مقاله انتخاب شده است، روش پيشنهادي مي تواند در مناطق ديگر نيز براي بهبود حفاظت و مديريت منابع آب استفاده شود.