عنوان مقاله :
كاركرد ترتيب مؤلفههاي تحليل حكم ذوقي در زيباشناسي كانت
پديد آورندگان :
آقاخاني ، ارسلان دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات تهران - دانشكده حقوق، الهيات و علوم سياسي , حسيني بهشتي ، محمدرضا دانشگاه تهران - گروه فلسفه , مصطفوي ، شمس الملوك دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران شمال - گروه فلسفه
كليدواژه :
كانت , زيباشناسي , حكم ذوقي , حكم تأملي , كيفيت , كليت
چكيده فارسي :
كانت در بخش «تحليل قوۀ حكم زيباشناختي»، در نقد قوۀ حكم، به تحليل عملكردهاي منطقي حكم ذوقي ميپردازد. در ميان مؤلفههاي چهارگانۀ حكم، مؤلفۀ كمّيت به اعتبار كلي آن نظر دارد. بهطوركلي، كانت در بحث دربارۀ حكم ذوقي ازحيث كمّيت، در صدد است اثبات كند حكم ذوقي از كليتي بهرهمند است كه اين كليت، با ابتناي به اصل پيشينيِ آن، سبب اعتبارش نزد همگان ميشود و دراينراستا، وي احكامي را با عنوان «تأملي» معرفي كرده و آنها را از احكام اندراجيِ مطرح در دو نقد پيشين متمايز ميكند. كانت احكام تأملي را بهمثابۀ احكام كلي تبيين ميكند و مدعي است آنها نيز مانند احكام اندراجي داراي اصلي پيشيني هستند؛ اما او كليت حكم تأملي را نه با ارجاع به خصوصيات تعيّني ابژه، بلكه با ارجاع به قابليت درميانگذاشتن حالت ضميرِ سوژه، تصديق ميكند. كانت بهمنظور تبيين كليت چنين احكامي، تمهيدي متفاوت را نسبت به روش تبيين احكام اندراجي، در نظر ميگيرد. وي در چهارچوب تبيين عملكردهاي منطقي اين احكام، تحليل مؤلفۀ كيفيِ حكم را بر تحليل مؤلفۀ كمّي آن مقدم داشته و تبيين بيعلقهبودن حكم ذوقي را مبنايي براي امكان كليت (اعتبار عمومي) آن قرار ميدهد. پژوهش پيشرو در نظر دارد تا كارآمدي چنين تمهيدي را بررسي كند و اهميتش را در تحليل حكم زيباشناختي از منظري جديد كاوش كند.