كاهش ترشوندگي غشاهاي متخلخل پليمري در تماس‌دهنده‌هاي غشايي: مروري بر روش‌ها و عوامل مؤثر بر آن

تماس‌دهنده‌هاي غشايي گاز‌-مايع جايگزين‌هاي اميدواركننده‌اي براي فناوري‌هاي جذب متداول هستند. چنين سامانه‌هايي با وجود داشتن برتري‌هاي مهم، با مشكل عمده تَرشوندگي تدريجي غشاهاي متخلخل پليمري با جاذب مايع مواجه هستند. در حقيقت، ترشوندگي غشاهاي متخلخل پليمري با جاذب‌هاي مايع، موجب افزايش مقاومت انتقال جرم فاز غشا مي‌شود كه در نتيجه آن بازده جذب گاز كاهش مي‌يابد. بر اين اساس، در مقاله حاضر اثر ترشوندگي غشا بر مقاومت انتقال جرم و بازده جذب و نيز اثر عوامل مؤثر بر پديده ترشوندگي غشا مانند خواص جاذب و خواص غشا بررسي و نيز روش‌هاي مختلف جلوگيري از ترشوندگي غشا به‌تفصيل بحث شده است. نتايج مطالعات حاكي از افزايش مقدار ترشوندگي در سرعت‌ و فشار زياد مايع جاذب است. همچنين كشش سطحي در جاذب‌هاي داراي تركيبات آلي ‌با افزايش غلظت تركيبات آلي به‌سرعت كاهش مي‌يابد كه افزايش مقدار ترشوندگي غشا را در پي دارد. بررسي‌هاي انجام‌شده درباره غشاهاي مختلف پليمري نشان داد، تغييرات ساختاري و شيميايي سطح غشا كه در اثر تماس بلندمدت غشا با جاذب‌هاي آميني روي مي‌دهد، به‌شدت مقدار ترشوندگي غشا و در نتيجه قابليت عملكرد آن را تحت تأثير قرار مي‌دهد. همچنين، مطالعات انجام‌شده نشان داد، اصلاح سطح غشاها يكي از كارآمدترين روش‌ها براي جلوگيري از مشكل ترشوندگي آن‌هاست. با انجام اصلاح سطح مي‌توان انرژي آزاد سطح غشا را كاهش و زبري آن را افزايش داد و بدين ترتيب موجب افزايش قدرت آب‌گريزي سطح غشا شد. در اين ميان، نانوفناوري يكي از مهم‌ترين فناوري‌ها در توليد غشاهاي ابَر‌آب‌گريز در جلوگيري از مشكل ترشوندگي غشاهاي متخلخل پليمري معرفي شده است.